Column boswachters Chantal & Annette: bevers op Tiengemeten!

Annette: “Afgelopen week kon ik mijn thuiswerkplek weer verruilen voor mijn werkplek op Tiengemeten. Toen deed ik meteen een nieuwe ontdekking…”

Chantal: “Nou, je maakt me wel nieuwsgierig! Wat heb je ontdekt?”

Annette: “Maar liefst vier beverburchten vol in het zicht en overal verse sporen van de bever!”

Chantal: “Wauw! Zo zie je maar dat de natuur niet stilzit en gewoon door gaat. Het is natuurlijk wel zo dat op dit moment de natuur nog in rust is: het riet staat laag en daardoor heb je juist nu zicht op burchten en sporen. Maar de lente is begonnen dus nog een paar weken en het zicht wordt ontrokken door de begroeiing.”

Annette: “Het grappige is dat ik afgelopen seizoen al gehoord had over een burcht bij de aardappelloods. In september ben ik een keer zelf op zoek gegaan naar die burcht en ik heb ‘m toen niet gevonden. En nu… daar lag ie, vol in het zicht! Het is precies wat jij zegt: als de natuur zich straks weer ontvouwt, dan ligt deze burcht inderdaad weer verscholen.”

Chantal: “Wist jij trouwens dat de bever bijna 200 jaar niet in Nederland meer voor is gekomen? In 1988 hebben ze zes bevers, mannetjes én vrouwtjes, uitgezet in de Biesbosch. En in 2013 ontdekte onze oud-boswachter Eduard Reuvers de eerste burcht op Tiengemeten.”

Annette: “Ik wist wel dat Eduard de eerste burcht heeft ontdekt, aan de zuidkant van het eiland, vlakbij de plek die wij de ‘inlaat’ noemen: daar waar het water vanuit het Haringvliet het eiland in stroomt. De documentaire die filmmaker Cees van Kempen daarover maakte is echt waanzinnig! Ik begreep dat Cees zelfs sliep in een speciaal gecamoufleerd tentje, omdat ze vooral ’s nachts actief zijn. Wat een geweldige beelden zijn dat!”

Chantal: “Hoe is het eigenlijk met die dikke boom die op scherp stond bij de ruïne van de Irenehoeve?”

Annette: “Nou, die ligt om! We dachten dat het nogal een domme bever was, om juist aan die boom te gaan knagen: als de wind verkeerd staat, zou hij boven op de burcht vallen. Maar eigenlijk was het gewoon een slimme actie! De boom is om, ligt in het water en zorgt er precies voor dat de burcht nu in de luwte ligt.”

Chantal: “Zo zie je maar weer hoe vernuftig de natuur in elkaar zit. De bever is een echte watermanager. Ze bouwen dammen en creëren kanaaltjes waarmee ze de waterstand in de omgeving van de burcht kunnen reguleren. Op deze manier blijft de waterhoogte op dezelfde stand en loopt de burcht niet onder water. De burcht waar jij het over hebt, ligt in het deel van het eiland waar het waterpeil van het Haringvliet invloed heeft. Een groot deel van het eiland staat onder invloed van getij. Dat zullen de meeste bezoekers niet merken, want het gaat om zo’n 30-60 cm en dat valt niet echt op. De bevers in die burcht merken het wel en die omgevallen boom helpt hen. Inderdaad een slimme bever!”

Annette: “Ik heb ook begrepen dat we het waterpeil in het westelijke deel van het moeras omlaag moesten halen en dat de bever daar niet blij mee was…”

Chantal: “Ja, dat is ook een mooi verhaal! We hadden het gat in de damwand dicht gemaakt om dat deel droger te leggen. De volgende dag bleek het gat weer open te zijn. Dus hebben we het weer opnieuw gedicht. En weer was het gat de dag erop open. De bever bleek het er niet mee eens te zijn! Voor het beheer moest het water echt laag staan, dus uiteindelijk hebben we het gat met serieus materiaal dichtgemaakt en heeft de bever eieren voor zijn geld gekozen.”

Annette: “Nu je het over eieren hebt… wanneer valt er geboortenieuws te melden bij de bevers?”

Chantal: “Leuk dat je dat vraagt! Januari en februari is de paartijd voor bevers. De draagtijd is ongeveer 3,5 maand. Dat betekent dat we eind volgende maand de eerste beschuit met muisjes kunnen eten. Enne als grootste zoogdier van Europa legt dit dier geen ei!”