In de Vechtplassen zijn pachters nu partners
Onder de naam ‘Van pachter naar partner’ werkte Natuurmonumenten afgelopen vijf jaar aan de relatie met pachters in de regio Vechtplassen. Het resultaat: een hechtere samenwerking, graslanden met meer natuurwaarde en blije boeren en boswachters.
De meeste van de graslanden in het Vechtplassengebied, zo’n 600 hectare, worden verpacht aan boeren. In 2015 wilde Natuurmonumenten de natuurwaarde van de verpachte gronden vergroten. Veel grasland bevond zich in een zogenaamd ‘witbolstadium’, waarbij een of twee grassoorten, zoals witbol en pitrus, overheersen. Daarom besloot Natuurmonumenten alle bemesting op de graslanden te beëindigen en op zoveel mogelijk percelen in te zetten op hooilandbeheer. Maar de relatie tussen de natuurbeheerders en de pachters liet destijds te wensen over. Boeren wisten vaak niet zo goed wat de natuurbeheerders wilden bereiken met het beheer van de graslanden en voor de boswachters was vaak niet goed duidelijk hoe de boeren op de graslanden te werk gingen.
Luisteren en doen
Onder de noemer Van Pachter Naar Partner werd een traject ingezet om de klassieke zakelijke verhouding om te zetten in eentje waarin samenwerking centraal staat. Daarbij werd de hulp van stichting Wij.land ingeschakeld als onafhankelijke partij. Er werd in eerste instantie veel naar elkaar geluisterd en inspiratie opgedaan in andere gebieden in Nederland, waar boeren en beheerders al nauw samenwerkten. Boeren leerden meer over welke verschillende graslandtypes er zijn en hoe die beheerd moeten worden. Boswachters op hun beurt maakten kennis met de complexiteit van een boerenbedrijf. Er werd samen geleerd over de bodemgesteldheid en daadwerkelijk samen dingen gedaan, zoals het maken van bokashi.
Samen op de trekker
Ook in de een-op-een contacten werd tijd gemaakt om samen dingen uit te dokteren. Zo reden melkveehouder Wilko Kemp uit Kortenhoef en Natuurmonumenten-ecoloog Nynke van der Ploeg samen op de trekker om te kijken waar tijdens het maaien de ‘insectenstroken’ moesten blijven staan. Dit contact, maar ook de groepsactiviteiten, werden door deze boer erg gewaardeerd. “De excursie naar de Wieden was bijvoorbeeld een gouden zet”, aldus Wilko. “Op de heenweg zaten alle boeren bij elkaar en alle boswachters bij elkaar. Gedurende de dag werden we met opdrachten samen aan het werk gezet. Op de terugweg zat iedereen gemengd en kwamen we meteen op nieuwe ideeën.”
Pachters zijn partners
Na vijf jaar is de zakelijke relatie daadwerkelijk veranderd. Niet alleen kwamen er meer langjarige pachtcontracten met andere voorwaarden, boeren en boswachters spreken ook samen over natuurdoelen en bedrijfsvoering. “‘Natuurmonumenten probeert duidelijk mee te denken, waarbij er meer ruimte is voor een compromis”, zegt Wilco van der Vaart, melkveehouder in Tienhoven, daarover. “Het land dat Natuurmonumenten voor ons heeft aangekocht in ruil voor extra slootkantenbeheer op onze eigen percelen, is daar een mooi voorbeeld van.”
