Fort bij Spijkerboor
- Erfgoed ontdekken
- Honden niet toegestaan
- Wandelen
- Bekijk alle routes
Welkom op Fort bij Spijkerboor
Verscholen in het polderlandschap van de Beemster ligt een van de grootste forten van de Stelling van Amsterdam, Fort bij Spijkerboor. In het fort is veel te bekijken: munitiekamers, kanonnen en een gepantserd draaikoepelgeschut.
Over het gebied
Fort bij Spijkerboor is één van de grootste en modernste forten van de Stelling van Amsterdam. Compleet met twee verdiepingen, een draaibare pantserkoepel met twee originele Krupp kanonnen. Het Fort bij Spijkerboor is regelmatig open voor bezoekers. Je kunt een rondleiding met een gids boeken of het fort zelf ontdekken met een looproute. Een leuk uitje in het prachtige werelderfgoed de Beemsterpolder!
Het knooppunt van kanalen en dijken bij Spijkerboor was een zwakke plek in de verdedigingslinie. Daarom werd hier in 1913 een extra groot en sterk fort gebouwd. De bouw duurde ongeveer 2,5 jaar. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bracht men het fort in staat van paraatheid. Onder leiding van de kapitein der artillerie Jhr. O.G. Bloys van Treslong verbleven er 300 soldaten op het fort.
Stelling van Amsterdam
De 135 km lange verdedigingslinie rond de hoofdstad werd gebouwd tussen 1880 en 1920. De ring van dijken, sluizen en 46 forten en batterijen beschermde Amsterdam tegen aanvallen van buitenaf. Door een ingenieus systeem kon in twee dagen het land buiten deze ring onder water worden gezet. Het water was te ondiep voor schepen en te diep voor man en paard.
Meer lezen over de Stelling van Amsterdam
Zo leefden de soldaten
Het is net alsof de soldaten gister vertrokken zijn. De slaapvertrekken, waslokalen en legerkeuken met enorme kookketels zijn er nog steeds. Zelfs een privétoilet voor de officieren! Ook voorzag het fort in zijn eigen drinkwater middels druipkokers werd het water geleid naar de waterkelders onder de vloer.
Militair vernuft
Uniek is het gerestaureerde artilleriegeschut in de pantserkoepel met een twee 10,5 cm Krupp kanonnen uit 1911. Het is een van de twee bewaard gebleven geschutskoepels met kanon in de hele Stelling. De draaibare koepel met onderliggende munitiekamers en aanvoerliften weegt zo'n 64.000 kilo. Het bereik van de krachtige kanonnen was ruim 10 km, het schootsveld reikte vanaf de grens van Alkmaar tot voorbij Purmerend.
Veertien soldaten waren nodig om het kanon te bedienen en de munitie aan te voeren. Kruitdampen maakten het werk zwaar in de koepel. Een handbediende ventilator zorgde voor frisse lucht. De kruitdampen en warme lucht gingen via de openingen naast de kanonnen naar buiten.
Gevangenis
Dat het fort ook een tijd als militaire gevangenis is gebruikt. Dit is nog te zien aan de tralies voor de ramen, de zware celdeuren en muurtekeningen van gevangenen. Er hebben in en rond beide wereldoorlogen pacifistische dienstweigeraars, militairen en NSB'ers gevangen gezeten. Daarnaast heeft het fort andere gebruikers gekend; van opslag voor voedsel en wijn tot oefenruimte van hardrockbands.
Fietsen langs forten
De fietsroute Wormer- en Jisperveld (32 of 44 km) voert door een oer-Hollands, weids landschap. Je komt langs verschillende forten van de Stelling van Amsterdam: Fort bij Spijkerboor, Fort aan de Jisperweg en Fort aan de Middenweg. Ga naar de routebeschrijving
Stelling van Amsterdam
Er zijn ook wandel- en fietsroutes tussen de forten van de Stelling van Amsterdam. Daarnaast is er tweemaal per jaar het magazine FORT!. Klik hier om deze te bekijken op de website www.forten.nl
Besloten rondleidingen
In de activiteitenkalender kun je tickets boeken voor de open dagen in 2025 (Pasen, Hemelvaartsdag, eerste Pinksterdag en het Open Monumentenweekend). In overleg is het mogelijk om buiten deze dagen een besloten rondleiding te boeken, op voorwaarde dat er een gids beschikbaar is. Aan een besloten rondleiding zijn kosten verbonden, deze zijn afhankelijk van de groepsgrootte. Wil je meer weten? Stuur een mailtje naar [email protected]
