Akkerbloemen, de meest bedreigde plantensoorten
Akkerbloemen. Bloemen die vooral op akkers groeien. De kans is groot dat je er nog nooit van hebt gehoord. Dat is niet zo gek, want je ziet ze bijna niet meer. Akkerbloemen zijn de meest bedreigde plantensoorten in ons land. Van de duizend bloeiende planten die in Nederland voorkomen, gelden zo’n 120 als typische akkerplant. Met honderd daarvan gaat het ronduit slecht. Maar met jouw hulp kan daar iets aan gedaan worden.
Wat zijn eigenlijk akkerbloemen?
Tot halverwege de vorige eeuw wandelde je ’s zomers langs akkers die vol stonden met bloemen. Natuurlijk waren er de rode klaprozen, de witte kamilles, de blauwe korenbloemen en de oranje roggelelie, misschien wel de mooiste van allemaal. Maar er waren zoveel meer. Bloemen met tot de verbeelding sprekende namen als korensla, slofhak, ganzenbloem, handjesereprijs, spiegelklokje, kleine leeuwenklauw, kleine wolfsmelk, ruw parelzaad, wilde ridderspoor, glad biggenkruid…
Waarom gaat het slecht met akkerbloemen in Nederland?
Aan het leven van heel veel akkerbloemen is de afgelopen eeuw nogal abrupt een einde gekomen. Met kunstmest en bestrijdingsmiddelen verhoogden boeren de opbrengsten; meer planten op een vierkante meter betekende minder ruimte voor akkerbloemen. Boeren gingen verspreiding van bloemenzaden tegen door ze uit graanzaden te zeven. De doodsteek voor de akkerbloemen kwam toen in de jaren zeventig van de vorige eeuw boeren op grote schaal maïs gingen verbouwen. In de royaal bemeste maïsakkers met hoge planten die dicht op elkaar staan, hebben akkerbloemen geen enkele overlevingskans.
Waarom is het erg dat akkerbloemen verdwijnen?
Al die bloemen trekken massa’s vlinders en andere insecten aan. En daar komen weer vogels op af. Er zijn gele kwikstaarten, grauwe gorzen, kwartels, kneuen, paapjes. Een grauwe kiekendief scheert over het veld op zoek naar muizen, want die zijn er ook genoeg. En dus zijn er ook wezels en hermelijnen. Het verdwijnen van de bloemen hangt dus nauw samen met sterke afname van biodiversiteit in het algemeen.
Hoe beschermt Natuurmonumenten akkerbloemen?
In 1955 richtte Natuurmonumenten het eerste reservaat ter wereld in voor akkerbloemen. Dit was op het landgoed Genhoes in het Gerendal. Inmiddels beheren we in verschillende delen van het land bloemrijke akkers, zoals bij het Bergherbos (Gld), Dwingelderveld (Dr.), Hackfort (Gld.), Corversbos (NH), Haarzuilens (NH), Tiengemeten (ZH) en Sint-Pietersberg (Li.). Al wandelend kun je hier in de zomer je hart ophalen bloemen, insecten en vlinders. Maar de akkerreservaten zijn klein en liggen ver uit elkaar. Wat te doen? Omdat het moderne boerenland als leefgebied voor de meeste akkerbloemen ongeschikt is, kunnen we ze alleen redden in akkerreservaten. Die hoeven niet per se groot te zijn. Het moeten er wel veel en veel meer zijn. En daarom hebben we jouw hulp nodig…
Wat kan ik doen?
Door alleen of met je buren tuinen en bermen in te zaaien, zetten we ons land weer in bloei. Vraag hier de gratis digitale toolkit aan.
