Botshol en polder Groot-Mijdrecht
Al vele jaren bezoek ik als inwoner van Abcoude het vlakbij gelegen, prachtige natuurgebied Botshol. Dan huur ik een roeibootje bij één van de twee boeren, bij wie je dat kunt doen en is het genieten van de stilte en de natuur. In verband met het broedseizoen is Botshol voor het publiek alleen toegankelijk tussen 16 juni en 14 maart. Varen kan via een beperkt aantal roeiboten, en natuurlijk via excursies van Natuurmonumenten. En – dat zijn we bijna vergeten – in strenge winters op de schaats. De tochten over de met berijpt riet omzoomde vaarten, het krakende geluid van het ijs en het overweldigende licht als je de Grote Wije op schaatst, zal ik nooit vergeten.
Op een koude najaarsochtend begin oktober was ik weer in Botshol, maar nu samen met een aantal medewerkers van Natuurmonumenten en andere experts om te kijken hoe de natuur zich ontwikkelt en of het goede beheer wordt uitgevoerd.
Elke 6 jaar voert de beheereenheid zo’n kwaliteitstoets uit. Het gezelschap was redelijk tevreden. Sinds enkele jaren wordt een deel van het veenmosrietland niet meer gemaaid in de winter, maar in de nazomer. Dat lijkt een wat meer diverse vegetatie op te leveren. Op sommige plekken begint wat dopheide en struikheide te groeien. Daar zijn vorig jaar greppels gegraven met als doel om het terrein nat te houden met water van goede kwaliteit. Botshol ligt meters hoger dan de aangrenzende polder Groot-Mijdrecht en dat betekent dat vooral in het zuidelijk deel veel water weglekt naar de polder. Om verdroging te voorkomen wordt dan weer water uit het riviertje Waver ingelaten, via een zogenaamde defosfateringsinstallatie, die het fosfaat eruit haalt. Veel fosfaat leidt tot algengroei in het water. Het water wordt dan troebel en onderwaterwaterplanten kunnen er dan niet groeien.
Onder ecologen staat Botshol vanouds bekend om de uitbundige groei van kranswieren op de bodem van de plas. De laatste jaren zijn die kranswieren nagenoeg geheel verdwenen. Maar ineens dit jaar ontdekten onderzoekers dat er weer uitgestrekte velden met kranswier groeien. Het water is veel helderder dan de afgelopen jaren het geval was. Waarom? Hoe kan dat? Daar werd natuurlijk veel over gesproken tijdens het bezoek aan Botshol, maar niemand die het echt wist. Was de defosfatering van het waterschap niet goed afgesteld? Is er een verband met het afplaggen van landjes enkele jaren geleden? Of met de extreem hoge neerslag in de afgelopen winter? Het bleef onduidelijk. Zo zie je maar dat de natuur iedereen kan verrassen. We hopen maar dat de groei doorzet.
Na de lunch bezochten we twee nieuwe moerasgebieden in de polder Groot-Mijdrecht, Proostdijhoek en Waverhoek. Waverhoek ligt er al meer dan 15 jaar en is vooral in het voor- en najaar bijzonder interessant voor vogelkijkers. Er komen veel steltlopers, ganzen en eenden voor en vele andere soorten. De laatste jaren is het riet zo hoog gegroeid dat je vanaf het pad maar weinig zicht meer hebt op de plas en de eilandjes waar de meeste vogels zitten. Daar gaat Natuurmonumenten wat aan doen, zodat Waverhoek zijn reputatie als vogelgebied kan behouden.
In de toekomst hoopt Provincie Utrecht ten zuiden van Waverhoek een nieuw moerasblok aan te kunnen leggen, dat ook weer is bedoeld voor water- en moerasvogels. Daar zal dan ook een pad en een kijkhut komen.
De beheereenheid Vechtplassen werkt hard aan meer en betere natuur in de noordwesthoek van de provincie Utrecht. U kunt daar volop van genieten, op eigen gelegenheid, maar kijk ook eens op natuurmonumenten.nl/agenda, selecteer op natuurgebied Botshol en boek een excursie onder leiding van een deskundige gids die uitleg geeft over het gebied. Dat kan niet meer in dit jaar. Botshol gaat nu in winterrust, daarna is het rust- en broedgebied voor vogels en na 15 juni volgend jaar zijn er weer volop excursies. Iets om te onthouden en naar uit te kijken.
Tjebbe de Boer
