Toetsdag De Birkt en Coelhorst
Het was een interessante ervaring op 24 juni 2024 met zoveel deskundigen een kijkje te nemen bij de twee locaties waar geprobeerd wordt bijzondere kruiden in stand te houden en te laten terugkeren op landbouwgrond. Een korte impressie van Ingrid en Ben die er namens de Ledencommissie Utrecht en Vechtplassen bij mochten zijn.
Bij de Birkt viel op dat het qua akker, met een oppervlakte van 2.8 ha, een zeer magere opbrengst aan koren liet zien. De boer vertelde dan ook dat de opbrengst niet opwoog tegen de kosten van het zaaigoed. Wel worden bijzondere akkerkruiden gesignaleerd. Zo zijn de afgelopen 6 jaar de zeldzame slofhak en glad biggenkruid enorm in aantallen toegenomen. Ook is de onkruiddruk door kweekgras met het intensieve beheer vrijwel geheel verdwenen. Sinds de vorige meting bleken sommige kruiden vrijwel verdwenen maar andere juist opgekomen. De soorten die achteruit zijn gegaan horen vaak bij de wat rijkere akkers, en doen het op deze schrale grond minder goed. In de discussie is besproken dat je op deze akker eigenlijk moet kiezen: of de productie van graan verhogen door het toevoegen van biologische ruige stalmest, of stoppen met het verbouwen van graan en het beheer geheel richten op de zeldzame akkerkruiden. Hierover zal het beheerteam in samenspraak met de pachter een beslissing nemen.
Er loopt een wandelpad langs de akker, maar er is momenteel geen informatievoorziening die de recreanten meer vertelt over de natuurwaarde en het beheer. De suggestie om een bord te plaatsen met uitleg wat er op deze akker gebeurde werd besproken. Die opmerking wordt uitgewerkt, dat leek wel een goed plan, vooral omdat de akker langs een wandelpad ligt.
De boer vertelde dat hij zelf biologisch een akker die hij wel normaal bewerkt met mest en die een goede productie geeft ook een prachtig kruidenmengsel geeft. Binnenkort gaat een kleiner gezelschap daar eens kijken.
De zichtbaarheid van de Birkt is in tegenstelling tot de tweede akker, met zo'n 4.6 ha wat groter, die zeer verscholen ligt. Ook daar was de opbrengst aan winterrogge laag door het verschralingsbeheer. In tegenstelling tot de vorige akker komen hier geen zeldzame akkersoorten voor, waarschijnlijk omdat de bodem daar toch nog te rijk voor is en de hoge onkruiddruk door grassen. Er werd gesproken om eerst de productie te gaan stimuleren met biologische mest, voor zover dat in die regio te krijgen is. Ook een experiment om het gebied voor de patrijs aantrekkelijker te maken via een actieplan van de provincie gaat uitgewerkt worden.
Interessant vonden we de waarneming dat de houtwal eigenlijk niet past in een akkerlandschap, en de suggestie om de bomen te verwijderen en er struweel van de maken, die beter past bij het cultuurhistorische karakter langs de waterlinie.
Na afloop van het veldbezoek hebben een aantal deelnemers geholpen met het veilige stellen van jonge reekalveren uit een akker zodat de boer er de dag erop met zijn grotere machines op kan.
Ingrid de van der Schueren-Brouwer en Ben Viveen
