Hakhoutbeheer in het Oombos van start

Hakhoutbeheer in het Oombos van start
In het Oombos vindt van oudsher hakhoutbeheer plaats. Natuurmonumenten heeft deze traditionele vorm van beheer jaren geleden in ere hersteld. Alleen aan de zuidkant van het Oombos is nog niet veel aan hakhoutbeheer gedaan. Nu gaan we dit type beheer ook daar toepassen om bijzondere planten meer kansen te geven.

Hellingbos
In de Zuid-Limburgse hellingbossen groeien van oudsher veel verschillende plantensoorten. Maar de hellingbosflora en -fauna gaat al decennia achteruit. Dat komt door de verandering in bosbeheer. Zo’n 70 tot 80 jaar geleden werd de traditionele vorm van beheer, ‘hakhout met overstaanders’, losgelaten. Daardoor groeiden de hellingbossen door tot opgaande bossen. De karakteristieke begroeiing verdween. Gelukkig heeft Natuurmonumenten het traditionele hakhoutbeheer jaren geleden opnieuw ingevoerd.

Hakhoutbeheer
Bij hakhoutbeheer blijven alleen de mooiste, oude bomen en bijzondere struiken staan. De andere bomen en struiken worden periodiek en perceelsgewijs afgezaagd. Iedere 6 tot 8 jaar is een ander deel van het bos aan de beurt. Daardoor komt er veel licht op de bodem. In combinatie met de kalkhoudende grond groeien er daardoor veel verschillende plantensoorten, waaronder veel soorten orchideeën.

Nieuw leven
De bomen lopen na het snoeien opnieuw uit. Een deel van het wortelstelsel blijft intact. Daardoor blijven de hellingbossen water opvangen, vasthouden en vertragen. Een ander deel van de wortels is niet meer nodig en sterft af. Insecten zoals het vliegend hert gebruiken het dode hout dat achterblijft om in te schuilen. Of ze leggen er hun eitjes in. Ook spinnen, slakken en paddenstoelen profiteren van het hakhoutbeheer. Zo zorgt deze vorm van beheer voor het behoud van soorten die van oudsher in dit bos voorkomen.

Zuidkant
Natuurmonumenten voert in het Oombos bijna overal hakhoutbeheer uit. Alleen aan de zuidkant van het hellingbos is er tot nu toe nog niet veel aan gedaan. We willen ook hier bijzondere planten en dieren meer kansen geven. Daarom gaan we struiken afzetten en kappen we kleinere bomen. Daarna gaan we ook hier periodiek hakhoutbeheer inzetten om de biodiversiteit te vergroten.

Bomen planten
Tijdens de werkzaamheden worden ook bomen teruggeplant. In het Oombos planten we bijvoorbeeld iepen, lindes en haagbeuken. Dat zijn andere soorten dan de bomen die er nu al staan. Het bos wordt daardoor beter bestand tegen stormen en ziektes. Niet alle boomsoorten zijn namelijk voor dezelfde ziektes vatbaar. Met veel verschillende soorten spreiden we het risico voor het geval er een ziekte uitbreekt. Het bos als geheel wordt daardoor robuuster.

Klaar voor de toekomst
De werkzaamheden in het Oombos maken deel uit van het Programma Natuur en de subsidieregeling Natura 2000-gebieden. Daarmee willen provincie en Rijk, samen met natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten, kwetsbare natuurgebieden herstellen en versterken. Wat we precies doen, is op basis van vooronderzoek en overleg met experts bepaald. Onze toekomstvisie voor het gebied is daardoor doelgericht en goed onderbouwd. Natuurmonumenten grijpt hierdoor heel gericht in om natuurgebieden veerkrachtiger te maken.

Ga je mee op excursie? 
Wil je met eigen ogen zien wat we in de hellingbossen bij Valkenburg aan de Geul gaan doen? Tijdens de publieksexcursie op dinsdag 10 oktober nemen we je mee door een nabijgelegen bos, het Biebos en omgeving. Van 17.00 uur tot 18.30 uur lopen we langs een aantal plekken waar Natuurmonumenten de komende tijd werkzaamheden verricht. De boswachter legt precies uit wat we doen en waarom. En waarom dat goed is voor de planten en dieren in dit unieke gebied. Kijk hier [link] voor meer informatie.