Aan de noordzijde van Den Bosch ligt een bijzonder natuurgebied langs de Maas: de Koornwaard. Het is een van de Maasuiterwaarden van Natuurmonumenten, in tweeën gedeeld door het tussenliggende Maxima-kanaal. De westkant is een prachtige stuk robuuste riviernatuur waar je al heerlijk kunt struinen. Aan de oostzijde ligt een oud zandgat dat momenteel nog verondiept wordt, zodat de natuur zich weer kan ontwikkelen.
Jarenlang is er op veel plekken langs de Maas (en andere rivieren) zand gewonnen, waardoor er tot wel 40 meter diepe zandputten ontstonden. Zonlicht kan hier niet meer tot de bodem doordringen, waardoor er bijna niets kan leven. Door de putten te verontdiepen, kan de zon weer haar werk doen en krijgt het onderwaterleven weer een boost. Dit trekt weer natuur 'boven water' aan, zoals water- en roofvogels.
Natuurmonumenten streeft met het programma 'Meer Maas' naar meer natuurontwikkeling langs de Maas. Aan de noordzijde van Den Bosch gebeurt dat bijvoorbeeld in de Empelse Waard, Koornwaard en de Hedelse Bovenwaard aan de Gelderse zijde van de Maas.
De Koornwaardse plas staat direct in de verbinding met de Maas en dat maakt de plas bijzonder:
En de bever, die heeft het gebied al gevonden! Op verschillende plekken langs de oevers vind je zijn knaagsporen.
Het verondiepen van de plas gebeurt met tonnen slib, baggerspecie, die onder andere vrijkomt bij het uitbaggeren van rivieren, beken en kanalen. Er bestaat (helaas) geen baggerspecie die compleet schoon is, het gaat dus om licht verontreinigd materiaal. Daarom wordt deze laag afgewerkt met een schone bovenlaag.
De milieukwaliteit van die grond wordt scherp in de gaten gehouden door gecertificeerde Nederlandse onderzoeksbureaus, het materiaal voldoet aan strenge milieueisen. Ongeveer 10% van het materiaal in de Koornwaardse plas is afkomstig uit het buitenland, dat aan dezelfde wetgeving en onderzoeken moet voldoen.
Het toekomstplan Koornwaard kwam tot stand door een samenwerking van K3Delta, Dekker, gemeente ’s-Hertogenbosch, watersportvereniging Neptunus en Natuurmonumenten.