Een uur het licht uit....

Nachtelijk gespuis in De Wieden

Ons kleine kikkerlandje is het meest verlichte land op aarde! Er zijn nog maar weinig plekken in Nederland waar het donker is en de hemel te zien is. Veel dier-en plantensoorten ondervinden daar hinder van. Toch wemelt het van het nachtleven

Vroege broeders

Onder de uilen is de bosuil een vroegeling. Eind januari is zijn bekende roep al te horen. Menig horrorfilm of Engelse detectiveserie wordt opgeluisterd met deze roep. Bosuilen zijn uitgesproken nachtdieren. In het holst van de nacht wordt op muizen en slapende vogels gejaagd. Hun grote donkere ogen zijn vele malen scherper dan ons zicht. Ook het gebruik van hun oren speelt daarbij een cruciale rol. Bij uilen zitten beide oren op verschillende hoogtes aan de zijkant van de gezichtssluier. Door hun kop in verschillende richtingen te houden kunnen zij hun prooien beter lokaliseren. In de tijd dat bosuilen hun jongen groot brengen doen de harde borstelharen aan de zijkant van hun snavel dienst als tastorgaan. Jonge bosuilen weten dan feilloos in de donkere nestholte waar de ouders met die lekkere muis zijn.

Nachtelijk gehoemp, gekrijs en geratel

Vele moerasvogelsoorten leven zeer verborgen. Een aantal roept vooral in de schemer en nacht. Omdat het rietland waarin zij leven zeer dicht van structuur is, moeten zij ver kunnen reiken met hun geluid. Roerdompen lijken net misthoorns in een stille nacht. Door lucht in de keelzak te pompen en deze naar buiten te persen ontstaat het bekende hoempen. Vrouwelijke roerdompen horen dit onweerstaanbare geluid op wel een kilometer afstand. Naast de roerdomp komt de waterral met een breed repertoire aan geluiden. Het bekendst en meest opvallend is het geluid van een varkentje. Zijn bijnaam is dan ook typerend “Het speenvarken van het moeras”. Snorren zijn kleine bruine rietvogels die je eerder hoort dan ziet. Tijdens de snorrende zang gaat de kop alle kanten op waardoor het geluid ver draagt door het dichte riet. Het moet raar lopen dat een geïnteresseerd vrouwtje dit niet hoort.

Vliegende zoogdieren

Vleermuizen behoren tot de bijzonderste dieren in De Wieden. Ze vliegen met hun handen, oriënteren zich in de nacht met het uitstoten van ultrazone geluidjes en zogen hun jongen in kraamverblijfplaatsen. De pas geboren jongen worden zelfs tijdens de vlucht meegenomen en bijten zich dan stevig vast aan de tepel van de moeder. Alle in Nederland voorkomende vleermuizen zijn insecteneters. Ieder met een eigen jachttechniek en habitatkeuze. Daardoor is er weinig concurrentie onder de verschillende vleermuissoorten. Veel vleermuizen zijn gevoelig voor licht en vermijden dit. Daarom is het van belang dat er genoeg donkere plekken zijn voor hen om te jagen. Vleermuizen kunnen tot wel de helft van hun eigen lichaamsgewicht aan muggen vangen in één nacht. Een van de bijzonderste soorten vleermuizen in De Wieden is de meervleermuis. Deze jagen boven brede watergangen en boven meren op insecten, die ze met hun grote achterpoten van het wateroppervlak “harken”.

Welriekende nachtorchis

In De Wieden komt een zeldzame orchidee voor; de welriekende nachtorchis. Deze orchideeën staan op wat liefst venige en zuurdere grond. Ze zijn geheel aangepast aan het lokken van nachtvlinders. In de schemer valt de witte kleur op. Naast de geur, die wat op vanille lijkt, is onweerstaanbaar voor de pijlstaartvlinders. Zij zijn de enige die met hun lange tong bij de nectar kan komen.