Minder nesten, wel veel kuikens dit jaar in de weidevogelreservaten van Eemland
“We zagen dit jaar een kleine teruggang in het aantal nesten. Het aantal kuikens wat uitvloog, was uiteindelijk goed.” Boswachter Niek van ’t Klooster kijkt terug op het weidevogelseizoen. “Waarom er minder weidevogels kozen voor Eemland als broedplaats, is moeilijk te zeggen. Dit kan te maken hebben met veiligheid. Dit jaar mocht de vos niet bestreden worden. Ook zien we predatie door hermelijnen. Het kan zijn dat de vogels door hebben dat er onrust is.”
Een spannend seizoen door vogelgriep
Na een warme, natte en winderige februari werden op 26 februari werden de eerste grutto’s gezien. Al snel volgden er meer en ook de tureluurs landden aan. “De weidevogels worden vanuit de lucht gelokt door de schittering van het water op het land. Ze weten: hier is ruimte en eten.” Met hun lange snavels zoeken ze in het ondiepe water naar sappige bodemdiertjes en lekkere larven. “Toch waren we dit jaar terughoudend met het hoge waterpeil. De brandganzen hadden dit jaar flink te lijden onder de vogelgriep. Om te voorkomen dat een dode gans in de plasdras de andere vogels zouden besmetten, hielden we de hoge waterstand maar kort aan. Gelukkig leken de weidevogels nauwelijks vatbaar voor deze variant van de vogelgriep.”
Opvallend ander gedrag
In maart eten en rusten de weidevogels bij elkaar op de waterplas. Een deel van de vogels vliegt door naar het noorden en een deel blijft om te broeden. Vooral de grutto is trouw aan de plek waar hij vandaan komt. Vaak maakt hij zijn onopvallende nest in het gras dichtbij de plek waar hij ooit zelf uit het ei kroop. Dit jaar zagen we ander gedrag bij de weidevogels. Op plaatsen waar voorgaande jaren weidevogels broedden, bleef het nu stil. Op andere plekken leken de vogels elkaar juist op te zoeken. Predatie zou hier een reden voor kunnen zijn. Gezamenlijk staan de vogels sterker om hun jonge grut te beschermen en de rovers te verjagen. De rover, vaak een kraai, reiger, hermelijn of vos, ziet een lekker hapje in de eieren of jonge kuikens. Dit jaar mocht in de provincie Utrecht de vos niet meer actief bestreden worden. De ontheffing van de provincie om vossen in het weidevogelgebied te beheren, bleek na een uitspraak van de rechter niet geldig. “Ik trek nog geen conclusies wat de vos betreft. Maar het gedrag van de vogels vond ik wel opvallend”, aldus Van ’t Klooster. Zet de achteruitgang de komende jaren door, dan heeft dat grote gevolgen voor de grutto. Nergens ter wereld broedden zoveel Europese grutto’s als in Nederland. Waarvan een belangrijk deel in Eemland. Droogt deze populatie op, is de grutto in Eemland voor altijd verdwenen.
De cijfers met steltkluut als primeur
Een leuk nieuwtje is dat we dit jaar voor het eerst een broedpaartje van de steltkluut konden tellen, een nieuwe soort in Eemland. Deze opvallende vogel met zijn enorm lange, rozerode poten en zwart-witte verenkleed werd al eens eerder in de vogelreservaten gezien. Dit jaar brachten ze voor het eerst hun jongen groot. “Tijdens de tellingen kwam ik dichtbij en kon ik het kuiken mooi op de foto zetten. Dit was ook voor mij een primeur,” lacht Van ’t Klooster. Uiteindelijk telden we op totaal 354 hectare weidevogelreservaat in Eemland 319 broedparen grutto, 189 broedparen tureluur, 376 broedparen kievit, 46 broedparen scholekster en als speciale vermelding 1 broedpaar van de steltkluut.
