Grote karekiet: Klein van stuk, groot van waarde
Eén van de meest fascinerende vogels van de Vechtplassen vind ik toch wel de grote karekiet. En dan heb ik hem zelfs nog nooit in het echt gezien! Anders dan je zou denken, is hij ‘maar’ 20 cm groot. Dat is dan wel weer groter dan zijn neefje, de kleine karekiet, die 14 cm groot wordt.
Nee, het fascinerende zit hem in zijn kwetsbaarheid. Het feit dat ze tegenwoordig nog maar op twee plekken in Nederland broeden en één van die plekken is de Loosdrechtse Plassen. Maar ook het feit dat zoveel mensen hun best doen om het leefgebied van deze vogeltjes uit te breiden.
In de jaren ’50 leefden er wel duizenden grote karekieten in Nederland. Tegenwoordig broeden er nog geen 100 paartjes en staat hij op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels. Hoe is dit mogelijk?
De belangrijkste oorzaak hiervan is een tekort aan hoog en sterk waterriet. De grote karekiet bouwt zijn nest namelijk heel kunstig, hangend in een paar rietstengels. Als zijn 4 of 5 jongen bijna zo ver zijn om uit te vliegen, moet het nest dit nog wel kunnen dragen. Daar zijn dus grote en sterke rietstengels voor nodig. Waterriet, niet te verwarren met riet dat op land groeit, doet het goed bij een stevige golfslag. Hierdoor spoelen de rietstengels goed schoon, waardoor ze extra sterk worden. En golfslag is er genoeg op de Loosdrechtse Plassen. Maar er zijn ook genoeg grauwe ganzen, die dol zijn op jonge rietstengels. Zij vreten de rietkragen aan waardoor die steeds smaller worden. En hoe smaller de rietkraag, hoe kwetsbaarder het nest met jongen. Ze kunnen zo sneller gevonden worden door een roofdier. Maar ook de geluiden en aanwezigheid van bezoekers in een bootje, worden gedempt door een brede en gezonde rietkraag.
Om de grote karekiet een handje te helpen, worden rietkragen afgezet met een raster om het te beschermen tegen gulzige ganzen. Op die manier krijgt het riet weer de kans om sterk en vitaal te worden. Vanuit het Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen werken verschillende organisaties hierin samen.
Maar waarom doen zoveel mensen en organisaties zo hun best om het aantal broedparen omhoog te krijgen? Waarom willen we de grote karekiet niet verliezen als broedvogel? Dat komt omdat het een zogenaamde doelsoort is. Juíst omdat hij zo kwetsbaar is. Als het aantal grote karekieten in een gebied stijgt, wordt er een hoger doel bereikt. Dat is een teken dat het goed gaat met de natuur en het ook voor andere, minder kwetsbare, soorten een prima gebied is om te leven. En hoe meer soorten er leven, hoe veerkrachtiger de natuur is.
Ik hoop dat veel grote karekieten eind april weer heelhuids terugkeren uit Afrika en genoeg sterk waterriet kunnen vinden in de Loosdrechtse Plassen om hun nestje in te maken. En dan zou het helemaal geweldig zijn als ik dit fascinerende vogeltje eindelijk eens live kan ontmoeten.
