Leven in de kolonie (Blog 4)
De vogelwachters op Griend zijn vrijwilligers. Vaak hebben die in het verleden al eens een heel broedseizoen op het eiland gezeten, bijvoorbeeld als biologiestudent met een onderzoeksopdracht. Maar veel nieuwkomers hebben een andere achtergrond. Hoe ervaren zij het leven op het eiland?
Griend is uniek
Als nieuwkomers beleven wij deze week onze vuurdoop op Griend. Vogelwachten kennen we van elders in de Waddenzee – Rottumeroog en -plaat, Boschplaat, Richel, Texel. Toch blijkt Griend uniek, vooral de behuizing. Waar we op andere plekken bij de vogelkolonie wonen, zitten we er hier letterlijk middenin. Duizenden visdieven en kokmeeuwen omringen ons. Eén stap naar buiten en we worden belaagd. Onze T-shirts zitten inmiddels vol witte spetters. Continu horen we gekrijs, overdag én ’s nachts. Godfried Bomans zou hier, net als destijds op Rottumerplaat, ten onder gaan. Zonder oordoppen kom ik niet in slaap. Frank Oosterhoff mijn mede-vogelwachter slaapt meteen in. Hij komt uit de stad.
Snapshot broedseizoen
Boven op de balustrade staan we eersterangs. Het schouwspel blijft fascineren. We overzien het hele eiland en het zicht over het wad en de zee reikt ver. In het noorden ligt Terschelling, in het zuidoosten Harlingen. Als nieuwkomers zien we niet wat op het eiland ontbreekt. We missen niet de tienduizend grote sterns en dertigduizend kokmeeuwen die hier ooit broedden. We zien wat er wél broedt. En dat is veel. Als jaarringen nestelen de vogels rond de vogelwachterstoren. De eerste ring visdieven, de tweede ring kokmeeuwen en verderop als derde ring de lepelaars. Eén visdief, met de blauwe kleurring VFZ, heeft lef. Als enige zit hij op de balustrade, telkens in dezelfde hoek. Ook elders op het eiland broeden de vogels vaak soort bij soort. De stormmeeuwen hokken samen in een duinpan, de noordse sterns op een schelpenbank. Deze week zien we een snapshot van het broedseizoen. Het baltsen is achter de rug en het gros zit op eieren. Eendenjongen scharrelen wel al volop rond. Gisteren zagen we twee piepjonge meeuwen uit hun ei breken. Alleen hun snavels staken eruit.
Dit keer is Brutus succesvol. Met het geroofde ei nog in zijn keel maakt hij zich uit de voeten, achter-nagezeten door kokmeeuwen en visdieven
Brutus in de aanval
De visdieven en kokmeeuwen hebben hier een gezamenlijke vijand. Als gieren zitten drie zilvermeeuwen op het hoge baken verderop. Ze kijken uit over de kolonie. Brutus, noemen onze voorgangers de roofmeeuw. Het geeft de populariteit aan. Af en toe zeilt een Brutus over de kolonie, loerend naar eieren en straks kuikens. Zijn landing leidt tot totale paniek en agressie. Toch vliegt hij weg met een dikke knobbel in zijn keel van het geroofde ei. Eerder dit jaar snaaide Brutus menig ei en zelfs volwassen kokmeeuwen. Gisteren niet. Een half uur lang zeilden drie Brutussen over de kolonie. Tevergeefs. Elke poging tot roof werd met vereende krachten afgeslagen.
Bakermat van ontdekkingen
Naast het eiland ‘bewaken’ bestaat onze dag vooral uit onderzoek. Deze week brengen we onder meer de nesten in vier proefvlakken in kaart. Vanaf het balkon noteren we de landingen van zilvermeeuwen en met welke visjes visdieven thuiskomen, hoe groot de visjes zijn en voor wie ze zijn. De visaanvoer is momenteel laag. Eerder, bij het baltsen, ging de liefde nog door de maag en straks, als er kuikens zijn, moeten vele monden gevoed worden. Het nut van onderzoek op Griend heeft zich volop bewezen. Griend is de bakermat van belangrijke ontdekkingen. In de jaren 60 bracht sternenonderzoek de Telodrin-verontreiniging aan het licht, rond de eeuwwisseling werd bij Griend de natuurschade door de mechanische kokkelvisserij bewezen. Dankzij langjarig onderzoek groeit op de plaat bij Griend weer groot zeegras en weten we dat de bescherming van wadvogels een breed blikveld vraagt. Als vogelwachters helpen we met veel plezier aan de onderzoeken mee.
Tekst Addo van der Eijk
