Zeegras primeur: oogsten op Hamburger Hallig
Een last minute was het zeker: half september reden de zeegrasplukkers richting het Duitse wad. Ditmaal niet naar het eiland Sylt, maar naar de Hamburger Hallig. Het plukken was pittig. Lange dagen, wegzakken in het slik, regen en stevige wind. Martha van der Veen vond het prachtig. ‘Achteraf zijn juist dat de mooiste klussen.’
Tekst Addo van der Eijk
In spanning
Of het oogsten dit najaar zou lukken, bleef tot het laatste moment spannend. De vaste donorlocatie, het Duitse eiland Sylt, bleek ongeschikt. De dichtheid aan zeegras was er laag en de zaadproductie viel tegen. Om de populatie bij Sylt te ontzien week het zeegrasteam uit naar een andere locatie: de Hamburger Hallig. De exacte oogsttijd bleef lang ongewis: enerzijds omdat de zaden nog niet rijp waren, anderzijds omdat het wachten was op een vergunning om zeegras te plukken. Van der Veen, als vrijwilliger opgetrommeld, stond paraat. “Het was super-last-minute. Pas een dag van tevoren kwam de vergunning rond.”
Surrealistisch landschap
Van der Veen is zeegrasplukker van het eerste uur. Al zeven keer hielp ze mee, telkens op het Duitse eiland Sylt. De nieuwe locatie maakte de trip bijzonder. Een beetje surrealistisch, vond ze het landschap. “Je kijkt er uit over de Waddenzee. Her en der steken halligen uit het water; groene heuvels met huizen erop. Net als onze eigen terpen of wierden.” Onder de dijk strekte zich een droogvallend zeegrasveld uit. Bij het zien ervan, jeukten haar handen. “Dan wil ik meteen aan het werk en zoveel mogelijk zeegras plukken. De eerste dag plukten we met z’n zevenen. Een kleine club, maar iedereen werkte hard mee.” Gelukt is de exercitie zeker. De oogst bestaat uit tweehonderd kilo zeegras. Met als voordeel: een hoge kwaliteit. De onderzoekers berekende een totaal van 2,4 miljoen zaden.
Het plukken van zaden van klein zeegras is een tijdrovend werkje
Piepkleine zaden
Het plukken was verre van comfortabel. De ondergrond bestond niet, zoals op Sylt, uit hard zand, maar uit slik. “Stond je te plukken, dan zakte je langzaam weg. Het vereiste een andere techniek. Het weer was niet daverend; af en toe regende het en er stond een stevige wind.” Naast groot zeegras is voor het eerst ook klein zeegras geoogst. Geen makkelijke opgave, zo bleek. “Om de piepkleine zaden te vinden, schoven we op onze knieën over het wad. Een kunst op zich. Uiteindelijk hebben we voldoende klein zeegras verzameld.” Opvallend was het opkomende water bij vloed. “Die kwam daar razendsnel op. In no time stond het water aan de dijk. We moesten er stevig voor lopen. Heel apart.”
Zeegraszaden liggen 's winters in de koeling en worden in maart gezaaid.
Lange dagen
Twee lange dagen maakte het plukteam: vrijdagochtend vijf uur ’s ochtends vertrok de bus uit Groningen, zaterdag rond middernacht kwamen ze er weer aan. Daartussen plukten ze twee tijen. Erg vond Van der Veen het niet. Integendeel. “Ik houd van hard werken, daar kom ik voor. Liever twee dagen plukken, dan één dag. Zaterdag waren we pas om vijf uur ’s middags klaar. Iedereen was moe.” De organisatie krijgt van haar alle lof. “Alles was goed verzorgd. Een uitstekend hotel, lekker diner, gezellige groep; we zijn in de watten gelegd. Volgende keer ga ik zeker weer mee.”
Het bubbelbad, waar de zeegraszaden na de oogst in afrijpen
Voorjaar 2019: nieuw zaai-experiment bij Griend
Laura Govers onderzoeker van de Radboud Universiteit en de Rijksuniversiteit Groningen, legt uit: "Komend voorjaar zaaien we opnieuw bij Griend. De zeegraszaden - half september geplukt bij het Duitse Hamburger Hallig - wachten deze winter in de koeling. We willen leren van de warme zomer van vorig jaar. We gaan de zaden op lagere delen van het wad zaaien, zodat ze bij eb minder lang blootstaan aan de zon. We combineren ook groot met klein zeegras. Klein zeegras houdt de omgeving nat en kan goed tegen uitdroging.”
