Cookies op Natuurmonumenten.nl

Natuurmonumenten respecteert de privacy van jouw gegevens

Waarom cookies? Ze worden gebruikt om de website en jouw browserervaring te verbeteren, om te integreren met sociale media en jou relevante advertenties te laten zien die op je interesses zijn afgestemd. Klik op "Ik wil een optimaal werkende website" om cookies te accepteren en direct door te gaan naar de website of klik op de link om jouw voorkeuren voor cookies te wijzigen.Meer uitleg over cookies

Kies jouw cookie instelling

Kies eerst de cookies die je wilt toestaan
Wandelen

Wandelroute Leuvenhorst over het Hulshorsterzand bij Harderwijk

Direct naar

Wandelroute Leuvenhorst over het Hulshorsterzand bij Harderwijk

7 km

Waar

Leuvenumse bossen

Vertrekpunt

Parkeerplaats Hierderweg

Wandelen

Wandelroute Leuvenhorst over het Hulshorsterzand bij Harderwijk

De wandelroute Leuvenhorst is een wandeling rond het grote stuifzandgebied Hulshorsterzand op de Noordwest-Veluwe. De route voert deels door bos, deels over het stuifzand.

Deze wandeling voert je door naald- en loofbos, maar vooral door een bijzonder stuifzand, het Hulshorsterzand.

Start je wandeling op Parkeerplaats Hierderweg. Vanaf hier volg je de Hierderweg het bos in. Na circa 250 meter volg je de bruine paaltjes naar links.

TIP: Doe goede schoenen aan en neem voldoende water mee voor onderweg. Op zonnige dagen kan de temperatuur op het open stuifzand hoog oplopen!

Wat is er tijdens het wandelen te zien?

Tijdens het wandelen langs de bruine paaltjes kom je veel bezienswaardigheden tegen. De nummers komen overeen met de nummers op de kaart.

 

Praktische informatie

Bereikbaarheid

  • START

Startpunt

Parkeerplaats Hierderweg: Toon op kaart

Aanrijdroute auto

Neem vanaf de A28 (Amersfoort - Zwolle) bij Harderwijk de afslag Harderwijk/Lelystad. Volg de borden Hierden over de Oude Zuiderzeestraatweg. In Hierden ga je rechtsaf de Molenweg in (aanduiding voor fietsers: ’Elspeet’). Ga over het spoor en de A28 tot de parkeerplaats met een informatiepaneel, aan de Hierderweg.

Aanrijdroute openbaar vervoer

Neem vanaf NS-station Harderwijk de bus naar Zwolle. Uitstappen bij halte ’Landgoed Hulshorst’. Vanaf dat punt is het nog een half uur lopen (2 km) tot het startpunt van de route. Je kunt ook vanaf Harderwijk een treintaxi nemen of een fiets huren.

Deel dit itemDeel via TwitterDeel via FacebookDeel via WhatsAppDeel via e-mail

De route

 Startpunt

1Bebost stuifzand

Aan de vele heuveltjes in het bos zie je goed dat het bos op stuifzand staat. Tot zo’n honderd jaar geleden stoof het zand hier nog vrij in het rond. Om de overlast van het stuifzand te beperken en op termijn hout te winnen, zijn er grote delen van Leuvenhorst bebost. Er werden vooral grove dennen gebruikt, omdat die naaldbomen het beste tegen de barre omstandigheden bestand zijn. In de luwte van de dennenaanplanten raakte het stuifzand spontaan bebost met jonge dennetjes. 

2Kappen om te roken

In dit open deel met heide, gras en wat boomstronken heeft Natuurmonumenten in de periode van 1991 tot 1996 bomen verwijderd. Door het kappen krijgt de wind weer vat op het zand: bij harde wind komt het in beweging. Dit stuiven of ’roken’ is belangrijk, omdat daardoor steeds opnieuw kale plaatsen ontstaan. De unieke planten van het stuifzand kunnen zich hier vestigen.
Kappen om te roken

3Zand in beweging

Vanaf het uitzichtpunt heb je een mooi overzicht van het open stuifzand en de verschillende stadia die daar bij horen. Van los zand tot heide en daartussen achtereenvolgens algen, korstmossen en mossen. Bij een fikse storm kun je aan den lijve ondervinden dat het hier nog behoorlijk kan ’roken’. 

4Monument de Souvenir

Rechts, zo'n 200 meter naast de route, zie je een gedenknaald staan. Het is het zogenaamde Monument de Souvenir. Het loont de moeite om er even naar toe te lopen, want wie de moeite neemt om er een 5 of 10 eurocent muntje in te gooien kan daar een originele souvenierpenning van persen. 
Monument de Souvenir
Monument de Souvenir

5Opgestoven zand

Hier bij de losse boomgroepjes kun je een ander effect zien van het stuiven: tegen de boomstammen is het zand vaak tot aanzienlijke hoogtes opgestoven. Soms steken alleen de grillig gevormde kruinen er nog maar bovenuit.
Opgestoven zand

6Levend stuifzand

Lopend door het open stuifzand merk je hoe extreem dit leefgebied is. Het temperatuurverschil tussen dag en nacht kan wel veertig graden zijn. De enkele pioniers die zich hier bevinden zijn doorgaans opmerkelijke dieren en planten. De mierenleeuw, nachtzwaluw, duinpieper, buntgras, korstmossen en paddenstoelen komen op maar weinig andere plekken in Nederland voor.
Levend stuifzand

7Aangeplant bos

Na het oversteken van een rug bereik je weer een bebost gedeelte van Leuvenhorst. Deze bomen zijn aangeplant.

8Stuifzandherstel

Natuurmonumenten heeft hier een deel van de bosstrook weer opengemaakt. Veel bijzondere planten en dieren die alleen in en om stuifzandgebieden voorkomen profiteren hier van.

9Wild life

Speur in het vrij open dennenbos eens naar wroetsporen van zwijnen. Vooral bij de beukenbomen is de grond vaak omgewoeld. De wilde zwijnen duwen de bodem met hun neus opzij, op zoek naar plantenwortels, (beuken-)nootjes, insectenlarven en andere bodemdieren.

10Rustend zand

Na een mooi loofbomenlaantje kom je weer bij een open stuk. Gras en heide hebben het stuifzand vastgelegd en de begroeiing wint steeds meer terrein. Op den duur wordt het weer bos. Voorlopig is de plantengroei nog iel en kwetsbaar en trappen edelherten en wandelaars het nog gemakkelijk kaal. Het is ook een goed gebied voor mestkevers. Deze insecten leggen hun eitjes in een balletje mest, dat ze vervolgens in een holletje in het zand verstoppen.
Rustend zand

11Forten

Links loop je langs de steile wand van de Ringberg, verderop kom je langs de Tafelberg. Het zijn beide forten die lang geleden zijn opgestoven en later volledig begroeid raakten met bos. Bovenop hebben de bergen een vlak plateau. Op de hellingen groeit veel kraaiheide, die zich als een tapijt tussen de bomen uitstrekt. Anders dan struikheide bloeit de kraaiheide in april (roze en rood). In de zomer vormt kraaiheide ravenzwarte besjes die niet veel smaak hebben. Let tussen de beide forten ook eens op de merkwaardige vorm van de dennenbomen die op de open vlakte groeien.

12Leuvenumse Beek

Kijk als je terug bent op de Hierdenseweg nog even bij de Leuvenumse Beek. Je treft er een heel ander type bos dan op het stuifzand, met veel loofbomen. Het beekwater is redelijk helder, maar beslist niet drinkbaar voor mensen.
Toon meer
Leuvenumse bossen

Wat wij hier doen

Ruimte voor zand en heide

Natuurmonumenten houdt de Leuvenumse bossen al ruim honderd jaar in topconditie. Zonder maatregelen zouden de heide en de stuifzandgebieden dichtgroeien met bos. Met schapen zorgen we dat het landschap open blijft. In het bos krijgen de oorspronkelijke bomen de ruimte. Zo zorgen we voor ideale omstandigheden voor de planten en dieren die hier thuishoren. En natuurlijk denken we ook aan de bezoekers. We leggen paden en parkeerplaatsen aan, zetten bankjes neer en zorgen voor informatie.

Help mee de natuur te beschermen
7 km

Wandelroute Leuvenhorst over het Hulshorsterzand bij Harderwijk