Meer ruimte voor zonnedauw in de Nieuwkoopse Plassen

Stikstof

De Nieuwkoopse Plassen kennen sinds 2015 een Natura 2000 status. Dat betekent dat het gebied van grote Europese waarde is en daarmee ook Europese bescherming geniet. Boeren, rietsnijders, boswachters, vrijwilligers, overheden en bedrijven dragen hun steentje bij om te zorgen dat bijzondere soorten zoals de vleesetende ronde zonnedauw, lepelaar, otter en vele libellen en orchideeën een toekomst houden in het natuurgebied.

De Natura 2000 status zorgt er ook voor dat bedrijven in de omgeving gebonden zijn aan regels wat betreft de uitstoot van stikstof. De stikstof die uitgestoten wordt, valt neer in het natuurgebied en is een voedingsstof voor de bodem. En dit terwijl de belangrijke soorten juist baat hebben bij een voedselarme Nieuwkoopse Plassengebied.

Het verlandingsproces (water wordt land) wordt door de stikstof versneld. Planten en bomen groeien sneller en bijzondere soorten worden verdrongen. Om de soorten te beschermen is de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) ontwikkeld. Dit programma, betaald door de Provincie Zuid-Holland, maakt deze werkzaamheden mogelijk. Alle achtergrondinformatie over dit programma kunt u vinden op pas.natura2000.nl.

Wat houden de werkzaamheden in?

Al sinds jaar-en-dag vindt er verlanding plaats in het Nieuwkoopse Plassengebied. Als er niet gewerkt wordt in het gebied, zullen de rietlanden uiteindelijk bos worden. Dit is een natuurlijk proces van tientallen en zelfs honderden jaren. De neerslag van stikstof zorgt ervoor dat dit proces versnelt.

Rietlanden worden droger

Uniek is het veenmosrietland. In het rietland groeit het veenmos, dat geniet van de natte ondergrond in het riet. De neerslag van stikstof zorgt echter voor meer voedingsstoffen op het land. Hierdoor worden het veenmos en bijzondere soorten (moerasviooltje, blauwe knoop, tormentil) verdrongen door andere planten en het land wordt droger. Door de bovenste laag van het rietland weg te schrapen (plaggen), komt het land weer lager te liggen. Het wordt vochtiger, het riet groeit terug en het veenmos heeft weer een toekomst.

Bosranden

Het water-wordt-land vindt ook plaats in de sloten. Dit gebeurt vooral in sloten tussen het riet. Sloten door de moerasbosjes zijn vaak te donker voor waterplanten om te groeien. Bij de geplande werkzaamheden zullen deels ook bosranden verwijderd worden. Hierdoor komt er weer licht in de sloten en kan de verlanding hier weer op gang komen, net als in het rietland.

Bekijk hier de plattegrond van de werkzaamheden.

Depot

Bij het plaggen en het verwijderen van de bosranden komt natuurlijk veel gebiedseigen materiaal vrij. Dit zal ter plaatse vermalen worden, zodat het door drijvende buizen verpompt kan worden. Eindlocatie is een deel van de Meijegraslanden, dat bekend staat als het Oudshoornpad. Op deze gronden zal het materiaal opdrogen, inklinken en nieuw grasland worden. Dit land kan hierna aangesloten worden op het waterpeil van de Nieuwkoopse Plassen. 

Planning

De voorbereidingen voor de werkzaamheden zijn inmiddels begonnen. De drijvende buizen zullen aan elkaar worden gekoppeld en de graslanden in de Meije worden klaargestoomd om het te verpompen materiaal 'te ontvangen'. Zodra dit gereed is zullen de kranen het gebied in gaan. De werkzaamheden zullen voor het broedseizoen 2019 (15 maart) voltooid zijn.

Uitvoering

Het werk wordt uitgevoerd door Knoop Baggerwerken. Zij hebben veel ervaring met dit soort werkzaamheden, o.a. in het Nieuwkoopse Plassengebied. Zij beschikken over een drijvende kraan waarmee ze zowel vanuit het water als vanaf het land de werkzaamheden kunnen uitvoeren. Het proces wordt naast onze boswachters, begeleid door EcoGroen advies & ingenieursbureau.

Wat u er van zult merken

Als buur en/of recreant van het Nieuwkoopse Plassengebied zult u op drie manieren kunnen zien dat er gewerkt wordt aan dit project:

1. Er verschijnt een grote drijvende kraan in het gebied. Zoals gezegd, dit is een amfibische kraan. De 'Waterking' kan vanaf het land het water in rijden.
2. Door het gebied liggen drijvende buizen om het vrijgekomen en vermalen materiaal weg te pompen. Deze buizen liggen vooral aan de zijkanten van de sloten. Op plekken waar het vaarwegen kruist, zullen de buizen tot zinken gebracht worden. Hierdoor wordt het vaarverkeer nergens geblokkeerd.
3. Als het werk op een rietland klaar is, wordt dit land zwart en kaal opgeleverd.

Al snel zullen de planten zich herstellen en weer beginnen met groeien. Vanaf 2019 is er weer ruimte voor de ronde zonnedauw, het veenmos en alle andere zeldzame soorten om te groeien in het gebied!

Informatie en contact

Zodra er nieuws is rondom het project zullen wij dit vermelden op deze pagina www.natuurmonumenten.nl/PASNieuwkoop.

Heeft u vragen over dit project, stuur dan een mailtje naar boswachter John Pietersen via [email protected]