Excursie Koningsven – De Diepen

Het gebied Koningsven – De Diepen ligt ten zuiden van de stuwwal Nijmegen-Kleve, tussen Milsbeek en Ottersum. “Hier gaat in de komende jaren in het landschap veel veranderen”, vertelt gebiedsmanager van Natuurmonumenten Fons Mandigers. “Grond die voorheen voor de landbouw in gebruik was, maakt plaats voor natuur. De afgelopen jaren hebben op de gronden in De Diepen runderen de graslanden begraasd in afwachting van de verdere inrichting”.

Mooiste moerasgebied van Nederland

“Tot in de eerste helft van de 20ste eeuw lag aan de voet van de stuwwal ten zuiden van Nijmegen een van de mooiste veengebieden van ons land”, zegt Mandigers enthousiast. “Het Koningsven stond bekend om zijn uitzonderlijke rijkdom aan plantensoorten. Die was vooral te danken aan het ijzer- en kalkrijke kwelwater dat in deze laaggelegen, oude Rijnarm voor komt. Hoog- en laagveen en open water wisselden elkaar als een mozaïek af. Aan de voet van het Reichswald, waar het water zich verzamelde, lagen poelen en plassen. De hoger gelegen zuidzijde was minder nat en hier konden de boeren het land gebruiken als hooiland. Door eeuwenlang te maaien en te hooien, zonder bemesting, ontstonden er blauwgraslanden”, weet Mandigers.

Een unieke kans voor de Nederlandse natuur

Rond 1957 is het laatste stuk veen in De Diepen ontgonnen ten behoeve van de landbouw. De rijkdom aan natuur verdween. Het grondwater dat door kweldruk nog steeds omhoog komt, blijft nu niet lang in het gebied. Natuurmonumenten en Teunesen zand en grint b.v. hebben gezamenlijk een plan gemaakt voor het herstel van het Koningsven. Door de bovengrond plaatselijk 10 tot 40 centimeter af te graven, kan het water langer in het gebied worden vast gehouden en zal de vegetatie van vroeger weer terugkomen. Mandigers vertelt verheugd: “Realisatie van het Koningsvenproject levert uiteindelijk ruim 200 hectare natuurgebied op waarin bijzondere vegetatietypes zoals levend hoogveen en blauwgraslanden opnieuw tot ontwikkeling kunnen komen. Ter vergelijking: in Nederland is naar schatting nog maar 5 ha ongestoord levend hoogveen aanwezig. De oppervlakte goed ontwikkeld blauwgrasland bedraagt hooguit 50 ha. Realisatie van dit project kan tot een verdubbeling van het areaal van deze kwetsbare natuurtypen leiden”.

Samen werken aan nieuwe natuur

Natuurmonumenten en Teunesen Zand en Grint hebben de handen ineen geslagen om deze unieke nieuwe natuur toe te voegen aan het Natuurnetwerk Limburg. Deze samenwerking past goed in het huidige beleid, waarin maatschappelijke meerwaarde voorop staat. Door de combinatie met zandwinning kan werk-met-werk worden gemaakt; de vrijkomende grond wordt in de directe omgeving verwerkt. De zandwinning maakt daarmee een natuurontwikkeling mogelijk die anders vele jaren op zich zou laten wachten. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Limburg.

Informatie-excursie

In september starten de voorbereidende werkzaamheden voor de natuurinrichting in het deelgebied De Diepen. Er worden bomen en struiken op de voormalige maisakkers verwijderd ter voorbereiding op de graafwerkzaamheden die naar verwachting volgend jaar starten. Natuurmonumenten en Teunesen zand en grint b.v. organiseren een tweetal informatie-excursies. De excursie vindt plaats op 15 augustus, start om 19.30 uur op de parkeerplaats bij Eethuis De Diepen. Graag opgave via [email protected].