Felicia Slettenhaar, 'ik hoop ooit de ruimtelijk ordening in Nederland te veranderen'

“Liefde voor de natuur heb ik van jongs af aan meegekregen. Mijn familie nam me als kind mee het bos in en leerden me goed te kijken naar vogels. Zoals het roodborstje, mijn favoriete vogel vanwege zijn nieuwsgierigheid en mooie zang.

Toen ik 14 was, wist ik dat ik biologie wilde studeren. Tijdens mijn studie biologie realiseerde ik me hoe snel het verlies van leven gaat, voornamelijk door menselijk ingrijpen. Dat was een schokkend inzicht. Hoe kunnen we de slechte impact van de mens verminderen? Aanvankelijk was dat de grote vraag die me leidde. Maar ik wilde meer handelingsperspectief. Via een leerprogramma over regeneratie kwam ik in aanraking met regeneratieve landbouw.

Regeneratieve landbouw is gericht op het vergroten van de biodiversiteit, het verrijken van de bodem, het verbeteren van de waterhuishouding en versterken van ecosystemen. Zo werk je tegelijkertijd aan ecologische, sociale en economische winst. Dat levert niet alleen gifvrij en vitaal voedsel op, maar ook een betrokken gemeenschap en een levende bodem.

Boerderij Bodemzicht

Via dit leerprogramma kwam ik als student terecht op boerderij Bodemzicht, de voorloper van ’t Gagel. Daar kwam ik in aanraking met mensen die actief dingen doen om te zorgen voor méér leven, wat een heel motiverende insteek kan zijn. Toen op de boerderij de functie voor een ondersteunend medewerker vrijkwam, viel alles op zijn plek. Nu werk ik op ’t Gagel als de spin in het web voor de verschillende activiteiten die op de boerderij plaatsvinden. 

Ik hoop ooit de ruimtelijke ordening in Nederland te veranderen. We denken te veel in hokjes bij het indelen van de ruimte die in Nederland beschikbaar is. Het is zo jammer dat we mensen apart zijn gaan plaatsen van natuurgebieden. Enerzijds is er de beschermde natuur, maar vlak daarnaast vind je gerust weer een plek waar schadelijke activiteiten plaatsvinden. We moeten juist gebieden met elkaar verbinden op een manier die versterkend werkt. Dan kom je al snel uit bij regeneratieve landbouw, die voedselproductie verbindt met natuur.

Helaas worden boeren die het anders willen doen vaak te weinig betrokken bij besluitvorming rondom landgebruik. Mede daarom heb ik mij verdiept in ruimtelijke ordening, om meer te weten te komen over hoe besluiten tot stand komen en hoe je daarop wél invloed kunt uitoefenen. Een ander groot obstakel is de wet- en regelgeving. Die ondersteunt de industriële landbouw nog altijd en belemmert verandering. Ook de toegang tot land is een obstakel. Land is te duur, waardoor je minder gemakkelijk een boerderij voor regeneratieve landbouw kunt beginnen. Tenslotte moet ook de eetcultuur veranderen. Regeneratieve landbouw betekent een eerlijke prijs en dat je ook meerjarige gewassen, zoals noten, verbouwt in plaats van alleen eenjarige gewassen, zoals tarwe. Dat vraagt dat mensen overstappen op een ander voedingspatroon.

De transitie vereist een lange adem, maar het is hoopgevend dat er steeds meer initiatieven zijn om de natuur te versterken. Zelf put ik hoop en vertrouwen uit het feit dat ik meewerk aan een concreet project, dat steeds meer mensen weet te bereiken. Ik hoop dat meer mensen gaan nadenken over wat ze belangrijk vinden en over de herkomst van hun voedsel, en dat zij hun hart volgen. Dan kan het kantelpunt dichterbij komen.”

Tips van Felicia Slettenhaar

•            Doe onderzoek naar waar je voedsel vandaan komt en probeer lokale regeneratieve voedselinitiatieven te ondersteunen door hier je boodschappen te doen, hier uit eten te gaan en de tip door te geven aan je netwerk.

•            Maak structureel tijd vrij om te onderzoeken hoe je kunt bijdragen aan regeneratie via een manier die bij je past, bijvoorbeeld door een vaste dag in de week te reserveren voor vrijwilligerswerk op een voor jou inspirerende plek.

•            Lees het boek Braiding Sweetgrass van Robin Wall Kimmerer, een prachtig boek wat illustreert over hoe we als mensen in de moderne tijd wederkerig kunnen leven met het land.

 

Tekst: Joke van Rooyen