Raad van State: bedreigde status paling geen reden om visserij in natuurgebieden te verbieden
Natuurmonumenten heeft niet het recht om de zwaar bedreigde Europese paling in haar natuurgebieden te beschermen. Dat is de kern van het oordeel van de Raad van State van vandaag. ‘Dit is teleurstellend. We mogen als natuurbeschermingsorganisatie, in onze eígen natuurgebieden, de paling geen veilige plek bieden. We moeten de na zes jaar verlopen overeenkomst met palingvissers in de Wieden alsnog verlengen,’ licht Bea Claessens van Natuurmonumenten toe.
Natuurbeschermen
‘De uitspraak van de Raad laat zien dat de huidige wetgeving ons geen ruimte biedt, om onze rol als natuurbeschermer op te pakken.’ Natuurmonumenten wilde juist het advies van de Instantie voor Europese Visserijadviezen (ICES) opvolgen, om alle negatieve menselijke effecten op paling zoveel mogelijk te voorkomen. Claessens is verantwoordelijk voor het beheer van de natuurgebieden van Natuurmonumenten in de Wieden.
Zeventig procent verdwenen
‘De waterrijke natuur is onder meer een belangrijk leefgebied voor vissen. De paling in de Wieden maakt deel uit van een Europese populatie. Hoe meer volwassen palingen terug kunnen keren naar de Sargassozee, hoe groter de kans dat we de Europese paling er weer bovenop krijgen.’ Van de Europese paling is volgens ICES ruim 70% verdwenen. Met het aantal glasalen, jonge palingen die vanuit zee terug de rivieren optrekken, is het nog droeviger gesteld: in de Noordzee wordt ten opzichte van veertig jaar geleden nog maar twee procent geteld.
Paling
De paling groeit op in de Europese wateren en trekt naar de Sargassozee om te paaien en eitjes af te zetten
Verouderde visserijwet
‘Het wegvangen van paling in natuurgebieden, staat haaks op de wens om de Europese paling te redden.’ Toch kwamen eerder ook de Kamer van Binnenvisserij en de Rechtbank tot hetzelfde oordeel. De verouderde visserijwet weegt alleen het visserijbelang. ‘Als eigenaar van het water hebben we niet het recht om een andere afweging te maken en een bedreigde vissoort zoals de paling te beschermen.’ De wet weegt de doelmatigheid van de visserij: blijft er genoeg paling over in het betreffende viswater. Voor de paling strekt het leefgebied zich echter verder uit dan dat lokale viswater. Zo maakt ook de paling in de Wieden deel uit van de Europese populatie, die om te paaien en eitjes af te zetten een duizenden kilometer lange zwemtocht naar de Sargassozee maakt. Dat het slecht gaat met die Europese populatie speelt in de Visserijwet geen rol.
Aanpassen wet
Natuurmonumenten gaat op zoek naar mogelijkheden om de verouderde Visserijwet aangepast te krijgen, om alsnog de rol als natuurbeschermer te kunnen vervullen. Ondertussen pleit Natuurmonumenten voor het opheffen van barrières door sluizen en stuwen, zodat paling kan trekken tussen de leefgebieden in Europa en de Sargassozee en terug.
