Duurzaam behoud van Fort bij Abcoude door exploitatie
Als erfgoedbeheerder heeft Natuurmonumenten meer dan 1500 historische gebouwen in eigendom: kastelen, schaapskooien, buitenplaatsen, maar ook forten zoals Fort bij Abcoude. Natuurmonumenten heeft dit cultureel erfgoed en de natuur, die hier onlosmakelijk mee verbonden is, in bezit om het duurzaam voor de toekomst te behouden. Gebruik van cultureel erfgoed is een goede manier om een historisch gebouw toegankelijk te houden voor het publiek én om het onderhoud van het erfgoed en de natuurbeheer te bekostigen. Daarom is Natuurmonumenten in 2017 op zoek gegaan naar een ondernemer voor Fort bij Abcoude.
Kostbaar onderhoud
Toen Natuurmonumenten Fort bij Abcoude in 2006 van gemeente De Ronde Venen heeft kunnen aankopen voor €1,-, was het fort in slechte staat. De afgelopen jaren heeft de vereniging veel geld en energie besteed aan het restaureren van het fort. Niet alleen het opknappen van de gebouwen op het fortterrein, maar ook het reguliere onderhoud brengen hoge kosten met zich mee. Om het onderhoud te bekostigen én om het fort recreatief te benutten, is het belangrijk dat het fort geëxploiteerd wordt.
Strenge eisen
In de zoektocht naar een geschikte ondernemer heeft Natuurmonumenten destijds aantal duidelijke kaders gesteld:
- De ontwikkeling mag geen negatief effect hebben op de ecologische waarden (waaronder de vleermuizen). Waar mogelijk zouden deze waarden versterkt moeten worden.
- De ontwikkeling mag geen negatief effect hebben op de cultuurhistorische waarden van het fort, dit werelderfgoed dient met zorg te worden behandeld.
- Het fort wordt 365 dagen per jaar openbaar toegankelijk inclusief wandelpad.
- De huurinkomsten worden gebruikt om het onderhoud van het fort te bekostigen.De activiteiten moeten passend zijn bij de sfeer van het fort.
- Er dient extra parkeergelegenheid te komen in de directe omgeving van het fort.
- In geval van vorst kan er worden geschaatst op de slotgracht.
- Het onderhoud van het fort en het beheer van het eiland zijn de verantwoordelijkheid van Natuurmonumenten.
De gemeente De Ronde Venen heeft, vóór de zoektocht, een ontwikkelingskader opgesteld, dat de exploitatie van Fort bij Abcoude mogelijk kan maken.
Kool Geit Wolf (KGW)
Na een intensief selectieproces is de partij Kool Geit Wolf (KGW) uitgekozen als meest passend. KGW wil op Fort bij Abcoude een échte fortenervaring bieden door middel van een verblijf op het eiland en de verbinding met de omgeving. In de kazerne worden de ruimtes ingevuld als kleinschalig restaurant, hotelkamers en een aantal ruimtes zal worden verhuurd door lokale ambachtelijke entrepreneurs, zoals een bierbrouwer of worstenmaker. Om (parkeer)overlast op het fort te voorkomen, is Natuurmonumenten in gesprek met de gemeente en de jeu de boulesclub over het realiseren van 38 parkeerplaatsen aan de zuidkant van het buitenfort. Het is de bedoeling dat gasten vanaf deze parkeerplaats via een handpont het fort kunnen bereiken. Verder zullen er maximaal twaalf zelfvoorzienende buitensuites worden aangebracht verdeeld over het fort. Deze worden op een vlonder gebouwd en kunnen weer worden verwijderd.
Vleermuizen
Bij de ontwikkeling van de plannen houdt Natuurmonumenten te allen tijde rekening met de vleermuizen op het fort. Onafhankelijke ecologen en vleermuis-deskundigen hebben de plannen beoordeeld en groen licht gegeven. Een aantal remises op het eiland wordt niet ontwikkeld, omdat deze worden bewoond door vleermuizen. We passen maatregelen toe om deze ruimtes nog aantrekkelijker te maken voor vleermuizen. In alle ruimtes die wél worden ontwikkeld, hebben geen ecologische waarde. Hier komen dus geen vleermuizen voor.
Volledig gebruik van het fort
Voor een gezonde bedrijfsvoering is het voor de ondernemers noodzakelijk om alle beschikbare ruimtes op het fort (die niet zijn gereserveerd voor de vleermuizen) te ontwikkelen. Dit betekent helaas dat er geen ruimte meer is voor het museum van Stichting Fort Abcoude. De ondernemers willen graag in gesprek met de stichting om te kijken of de collectie op een andere manier in het fort kan worden getoond.
Rondleidingen door Natuurmonumenten
Stichting Fort Abcoude heeft – naar alle tevredenheid van Natuurmonumenten- sinds jaar en dag de rondleidingen op Fort bij Abcoude verzorgd en op deze manier inkomsten voor de stichting gegenereerd. Omdat Natuurmonumenten een vereniging is en afhankelijk van leden en donateurs, is het voor de organisatie broodnodig om zichzelf te profileren en zichtbaar te zijn. Daarom heeft Natuurmonumenten besloten dat vanaf 2020 de rondleidingen door fortengidsen worden gedaan. De gidsen van Stichting Fort Abcoude zijn uitgenodigd om hun rondleidingen onder de vlag van Natuurmonumenten voort te zetten.
