Fort bij Spijkerboor

Strategische ligging

Het knooppunt van kanalen en dijken bij Spijkerboor was een zwakke plek in de verdedigingslinie. Daarom werd hier in 1913 een extra groot en sterk fort gebouwd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bracht men het fort in staat van paraatheid. Onder leiding van de kapitein der artillerie Jhr. O.G. Bloys van Treslong verbleven er 300 soldaten op het fort.

Zo leefden de soldaten

Het is net alsof de soldaten gister vertrokken zijn. De slaapvertrekken, waslokalen en legerkeuken met enorme kookketels zijn er nog steeds. Zelfs privéplee voor de officieren! Ook voorzag het fort in zijn eigen drinkwater middels druipkokers werd het water geleid naar de waterkelders onder de vloer.

Stelling van Amsterdam

De 135 km lange verdedigingslinie rond de hoofdstad werd gebouwd tussen 1880 en 1920. De ring van 46 forten en batterijen, dijken en sluizen beschermde Amsterdam tegen aanvallen van buitenaf.

Meer lezen

Militair vernuft

Uniek is het gerestaureerde artilleriegeschut in de pantserkoepel met een dubbelloops snelvuurkanon uit 1911. Het is een van de twee bewaard gebleven geschutskoepels met kanon in de hele Stelling. De draaibare koepel weegt 20.000 kilo. Het bereik van de krachtige kanonnen was ruim 10 km, het schootsveld reikte van Alkmaar tot aan de Zuiderzee.

Veertien soldaten waren nodig om het kanon te bedienen en de munitie aan te voeren. Kruitdampen maakten het werk zwaar in de koepel. Een handbediende airco zorgde voor frisse lucht.

Gevangenis en Mariekapel

Dat het fort ook een tijd als militaire gevangenis is gebruikt, is nog te zien aan de tralies voor de ramen, de zware celdeuren en muurtekeningen van gevangenen. Er hebben in en rond beide wereldoorlogen allerlei militaire en politieke delinquenten vastgezeten. Uit die tijd dateert ook de aan Maria gewijde kapel.

• Bouwjaar: 1913
• Architect: Bureau van de Genie, ministerie van Oorlog
• Status: Provinciaal monument en UNESCO Werelderfgoed