Terugblik op de Klankbordgroepbijeenkomst van de LC Drenthe, 20 maart 2024

Grote opgave in de landbouwtransitie

Jan Gorter, provinciaal ambassadeur Natuurmonumenten in Drenthe: "De natuur gaat achteruit door verdroging, stikstof-overmaat en pesticiden. De sleutel van de oplossing ligt in andere landbouwsystemen en breder, in de stad in uw tuin.“ Hij neemt ons in vogelvlucht mee in de opgaven waar we als maatschappij voor staan. Hij schetst ons het grotere plaatje van een multisysteemcrisis: stikstof-, biodiversiteit-, klimaat-, een energietransitie, woningbouw dit raakt aan onze bestaanszekerheid. Hij ervaart een ook crisis in omgang met elkaar die zich soms uit in polarisatie en bedreigingen.

Veel problemen zijn merkbaar op het boerenerf: water-vasthouden betekent hoger waterpeil op het land, verlaging van stikstofuitstoot betekent meer extensivering. Gorder: "De landbouwtransitie staat voor de deur. Daarom heeft NM sinds een jaar of 3 een landbouwprogramma, om te laten zien dat het WEL kan, om naast de boer te gaan staan, om kleine transitiebijdragen te leveren. Van (ver)pachter naar partner, gebiedssamenwerking, partnerschappen, communicatie." Natuurmonumenten streeft naar het communiceren en vieren van goede voorbeelden. Er is een accentverlegging gaande van steeds maar meer aankopen naar het helpen van de landbouw. Het doel hiervan is om in en rondom onze gebieden natuur inclusieve landbouw een kans te geven en te realiseren.

 

Samenwerking tussen boer en Natuurmonumenten

Sytze van der Goot is biologisch boer van Kijkboerderij 't Hoogeveld, een bedrijf met 500 runderen. Hij nam ons, samen met zijn zoon Jurlen, mee in de ontwikkeling van zijn biologisch vleesveebedrijf en het beheer van een veenweidegebied van 600 hectare in de Onlanden. 

‘t Hoogeveld beheert 300 hectare in erfpacht waarop SNL (subsidiestelsel Natuur en Landschap) vergoeding wordt aangevraagd. De beheerpakketten zijn voornamelijk kruidenrijk grasland en vochtig hooiland. Van der Goot: "Wij proberen op een heel natuurlijke manier het midden te behouden tussen optimaal natuurbeheer en het runnen van een boerenbedrijf. Naast het beheer doen wij  ook uitvoerende werkzaamheden in opdracht van Natuurmonumenten waaronder veel onderhoud aan rasters, wandelpaden en sloten. Onze bedrijfsvoering is biologisch en natuurinclusief, we houden vee maar de natuur staat voorop. Naast de runderen houden we ook  Exmoor pony’s en Schoonebeker schapen voor specifieke natuur begrazing . In het voorjaar, vanaf 1 april gaat onze vogelaar door het veld om de broedvogels te inventariseren. Hij doet dit om de 10 dagen tot eind juni om dan in overleg met ons te bepalen waar we kunnen maaien. Het gewonnen hooi is voer en eventueel strooisel voor de koeien. De mest komt daarna op het land, zo houden we de kringloop rond zonder invoer van buiten af. Ook hebben we 15 ha graan waar we biologische rogge en haver verbouwen op kruidenrijke akkers, dit graan dient weer als voer voor de koeien. De rode lijn in ons werk is  vooral bewustwording. Bezoekers bewust maken van de prachtige natuur en de noodzaak om deze in stand te houden, door middel van begrazing  en maaien".

 

Hoe draagt Natuurmonumenten zelf bij aan natuurinclusieve landbouw, Eric Menkveld, gebiedsmanager Natuurmonumenten, Drenthe Zuid.

Natuurmonumenten beheert in Zuid-Drenthe 1200 ha grasland en 300 ha bouwland. Dat doen we niet alleen, maar samen met agrariers uit de omgeving. Al decennialang doen we dat met behulp van pachtcontracten.

Natuurmonumenten heeft in Zuid-Drenthe meer dan 80 pachters. Momenteel werken we aan een project dat we van pachter naar partner noemen. Agrariers waar we mee samenwerken doen een cursus natuurbeheer. Boswachters van natuurmonumenten doen een cursus landbouw. Hierdoor begrijpen we elkaars werkveld steeds beter en vergroten we begrip voor elkaar.

Tevens helpt dat de samenwerking en verbeteren we het beheer van onze graslanden en bouwlanden. Zo werken we samen aan natuurbeheer!