Bosbeheer voor een gezond bos en meer bosleven

Meer ruimte voor bomen en meer variatie

Het Heilooërbos is onderdeel van landgoed Nijenburg. In de 17e en 18e eeuw is het bos aangeplant en beheerd als hakhoutbos. Tot aan de Tweede Wereldoorlog werden de bomen elke 11 tot 14 jaar gekapt en verkocht. Daardoor bestaat het bos grotendeels uit bomen van dezelfde leeftijd en met ongeveer dezelfde dikte. De bomen staan dicht op elkaar, waardoor ze niet tot mooie, dikke bomen met brede kronen kunnen uitgroeien. Door bomen weg te halen kunnen andere, vitale bomen groot, dik en breed uitgroeien. Zo zorgen we voor een gezonder bos.

De historische wegen en lanen, en de wallen met begroeiing die in de middeleeuwen de perceelafscheidingen vormden, zijn met bomen beplant die wel groot uit konden groeien. Een aantal van die bomen hebben ook te weinig ruimte om verder uit te groeien. Daarom zullen er ook (laan)bomen worden vrijgezet. Zo herstellen we de lanen weer in hun volle glorie en maken we de historische wallen weer goed zichtbaar.

Stimulans voor bosleven

In het bos komen veel boomsoorten voor die door hun dichte kronen voor veel schaduw zorgen. Door de diepe schaduw op de bosbodem groeien er bijna geen planten en struiken onder deze bomen, en kunnen hier weinig dieren leven. Deze boomsoorten, zoals beuk en gewone esdoorn, krijgen steeds meer de overhand in het bos. Dat gaat ten kosten van ‘lichte’ boomsoorten, zoals eiken. Om eiken weer meer kans te geven halen we in delen van het bos de schaduwsoorten weg. Eiken krijgen dan meer kans en er komt meer licht op de bodem; een enorme stimulans voor de het bosleven; voor planten en struiken en daarmee voor vogels, vlinders, insecten.

Dood hout

In een bos waar ruimte is voor natuur hoort dood hout; dode bomen die blijven staan, en omgevallen bomen en afgebroken takken die blijven liggen. In en onder het dode hout kunnen insecten leven, die weer voedsel zijn voor vogels en andere dieren. Ook veel paddenstoelen leven op en van dood hout. Daarom laat Natuurmonumenten dode bomen vaak staan, als ze tenminste geen gevaar voor wandelaars opleveren. En laten we dode stammen en takken liggen in het bos.

Bosbeheer in fases

De komende jaren voeren we dit bosbeheer in fases uit, waarbij telkens in een deel van het bos gewerkt wordt. Komende maanden vinden de eerste werkzaamheden plaats. Binnenkort worden de eerste te verwijderen bomen geselecteerd en met kleurstippen gemarkeerd, het zogenaamde “blessen”.

Tijdens je bezoek aan het landgoed ondervind je door de werkzaamheden misschien hinder van machines en beperkte toegankelijkheid van de paden of wegen. Wij vragen daarvoor begrip. Uiteraard proberen we de overlast tot een minimum te beperken. Na de werkzaamheden worden de paden weer hersteld.

Is bosbeheer echt nodig?

Bosbeheer op Nijenburg is nodig om te zorgen voor een gezond bos. Door bosbeheer zorgen we voor meer variatie in leeftijd, dikte en soorten in het bos en zo ook voor meer en een gevarieerd bosleven. Wanneer je niets doet, ontstaat er uiteindelijk een soortenarm, dicht bos met bomen van dezelfde leeftijd die elkaar verdringen. Er komen dan maar een beperkt aantal soorten vogels, vlinders en andere dieren door; de diversiteit aan soorten gaat daardoor achteruit. Bovendien wordt een bos kwetsbaar voor ziekten en plagen, zoals de eikenprocessierups of de essentaksterfte. En als er overwegend oude bomen staan kan een flinke herfststorm het hele bos kaalslaan. En dan duurt het lang voordat we weer enigszins volwassen bomen staan.

Zorgvuldige keuze

De werkzaamheden maken onderdeel uit van het lange termijn bosbeheer dat nodig is om een gezond bos met meer natuurwaarden te realiseren. De keus welke bomen we weghalen, maken we zeer zorgvuldig.

 

Heb je vragen of wil je meer weten over de achtergrond van deze werkzaamheden? Mail ons op: [email protected].