Ga direct naar inhoud
Terug

Fietsroute Met de trekschuit naar de Buitenplaatsen

Waar: Stelling van Amsterdam

Trekschuit op de Vecht
2 uur 30
34 km

Over de route

Je volgt de oorspronkelijke route van de trekschuit van Amsterdam naar de ’s-Gravelandse Buitenplaatsen. Vanaf de zeventiende eeuw legden welvarende Amsterdammers hier prachtige buitenplaatsen aan om in de warme zomermaanden de stinkende stad te ontvluchten. Nog altijd liggen hier fraaie parkbossen met lange lanen, spiegelende vijvers, slingerpaadjes en verrassende doorkijkjes. De statige landhuizen vertellen het verhaal van de vroegere bewoners. En er is volop natuur te vinden: de oude bomen vormen een thuis voor dieren zoals spechten, uilen en vleermuizen. Ook leven er reeën, eekhoorns, vossen en dassen in deze weelderige bossen.

Over de route

Je start in hartje Amsterdam bij het ’s-Gravelandseveer aan de Amstel. Dit was vroeger het vertrekpunt van de trekschuit naar ’s-Graveland. Het eerste deel van de route voert je langs het kabbelende water van de Amstel. Daarna volg je de Weespertrekvaart de stad uit en wordt het landschap steeds groener. De route voert onder meer langs het oude centrum van Weesp, Fort Uitermeer en het Naardermeer. Je eindigt bij het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten op de ’s-Gravelandse Buitenplaatsen. Loop nog een rondje over de fraaie buitenplaatsen Boekesteyn en Schaep en Burgh of geniet van een kop koffie en wat lekkers op het terras van Brambergen.

Knooppunten

Je kunt er ook voor kiezen om fietsknooppunten te volgen. Deze route wijkt op enkele plekken af van de oorspronkelijke trekschuitroute, maar voert je wel langs alle informatiepunten onderweg.
5 – 56 – 54 – 55 – 58 – 21 - 65 – 43 – 72 – 44 – 45 – 96 – 47 – 37 – 10 – 8  

Fietskaart

Er is ook een mooie papieren uitgave van de fietsroute met uitklapbare kaart. Deze is tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar bij Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek in 's-Graveland.

Wat kom je onderweg tegen?

Het 's-Gravelandse Veer
Het 's-Gravelandse Veer

1. ’s-Gravelandseveer

Het is 1750 en je staat hier op de kade van de Amstel. Om je heen is het een drukte van belang: er wordt gesjouwd met koffers en kisten vol kleding en huisraad. Alles wordt ingeladen op de gereed liggende trekschuiten. De jaarlijkse verhuizing naar de buitenplaatsen in ’s-Graveland is in volle gang. 

In Amsterdam wonen in deze tijd zo’n 250.000 mensen. De stad is in de voorgaande eeuw hard gegroeid en dat heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid. Zeker in de warme zomer is de stank hier niet te harden. De grachten zijn open riolen, waarin huisvuil, slachtafval, dode dieren en uitwerpselen ronddrijven. Geregeld breken er epidemieën uit zoals de pest en tyfus die vele slachtoffers eisen.

Veel Amsterdammers zijn rijk geworden dankzij de wereldwijde handel, onder meer via Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Bijna iedereen die het zich kan veroorloven heeft een ‘buiten’ om de stinkende stad te ontvluchten. In fraaie landhuizen met sierlijke tuinen en parken brengen ze de zomermaanden door met familie en vrienden. 
 

Trekschuit

2. Trekschuit

De trekschuit van Amsterdam naar 's-Graveland werd volop gebruikt in de zeventiende en achttiende eeuw, de bloeitijd van de buitenplaatsen. De reis begon op de Amstel en ging vervolgens over smalle vaarten naar ’s-Graveland, met stops in de tussenliggende dorpen zoals Weesp.

In deze tijd waren veel wegen nog onverhard en slecht begaanbaar. De trekschuit was comfortabeler en je kon veel bagage meenemen, handig voor het lange verblijf op het buiten. Kleding, sieraden, zilver, serviesgoed, boeken, huisdieren, muziekinstrumenten en zelfs schilderijen gingen mee. Vaak werd het personeel vooruit gestuurd om het huis klaar te maken voor de komst van de familie.

Welvarende passagiers zaten meestal in de kajuit als bescherming tegen de regen of zon. De boot werd met een lange lijn door een paard voortgetrokken, over een speciaal jaagpad langs het water. De snelheid van de trekschuit lag rond de zeven à acht kilometer per uur. Daarmee kwam de reistijd naar ’s-Graveland op zo’n vier uur uit.  

Tip: in en om Weesp zijn verschillende leuke plekken om te pauzeren, zie ook de horecatips.
 

Fort Uitermeer
Fort Uitermeer

3. Fort Uitermeer

Als de Amsterdamse kooplieden toestemming krijgen om de woeste gronden in ’s-Graveland te ontginnen, wordt eerst de ’s-Gravelandse Vaart aangelegd. Zo kan men het afgegraven zand naar Amsterdam vervoeren en mest en huisvuil mee terugnemen voor de landbouw. De vaart heeft een lengte van zo’n 12 kilometer en het graven ervan duurt ruim anderhalf jaar. 

Bij Fort Uitermeer sluit de ’s-Gravelandse Vaart aan op de Vecht. Het huidige torenfort stamt uit 1845, maar de geschiedenis ervan gaat terug naar het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Al voor 1589 moet er een schans hebben gelegen met de naam Uitermeer. Later kwam er een aarden fort en nog later het bomvrije torenfort. Het fort moest de schutssluis, ’s-Gravelandse Vaart en wegen beschermen tegen vijanden. 

Fort Uitermeer is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Natuurmonumenten beheert de natuur rondom het fort.

Tip: het fort is niet toegankelijk, maar is wel goed te zien vanaf de weg.