Ga direct naar inhoud
Nieuws

Artikel BN/De Stem: Statussymbolen op voormalig familielandgoed Wallsteijn

01 maart 2019 | Miranda Fieret

Landgoed Wallsteijn bij Achtmaal ademt geschiedenis; van het verstopte Johannagraf tot het oude landhuis en de hakhoutbosjes. ,,De hakhoutbosjes zijn vrij uniek, ze bestaan bijna niet meer. Op dit landgoed zijn ze in ere hersteld. Hakhout is niet meer nodig, omdat er andere oplossingen voor zijn. Maar ze zijn goed voor de vogels en de insecten", legt boswachter Miranda Fieret uit.

Wallsteijn pauw

Het landgoed kent wel meer bijzonderheden, zoals de koningsvaren. ,,Naast de privétuin van het landhuis groeien de zeer zeldzame varens. Dat is echt een oerplant. In de tijd van de dinosaurussen was hij hier al te vinden en het dna van de plant is in al die tijd bijna niet veranderd", vertelt Fieret. ,,Ze zijn zeldzaam in Nederland, omdat ze heel specifieke eisen hebben aan hun leefomgeving; natte, zure, kalkarme zand- en veengrond is waar ze het beste gedijen. Ze komen het meest indrukwekkend tot ontwikkeling op half beschaduwde plaatsen, zoals hier aan de slootkant."

Diverse statussymbolen op het landgoed herinneren aan de rijke periode van eeuwen geleden. Zoals een natuurzwembad met een eiland in het midden, een jachthuisje en de spiegeldreef. Dat is een laan die de illusie wekt langer te zijn dan hij daadwerkelijk is, omdat de bomen steeds dichter bij elkaar geplant zijn. Als je vanuit die laan naar het landhuis kijkt, lijkt de weg erheen veel langer dan deze in werkelijkheid is. ,,En er lopen pauwen langs. Dat was vroeger ook goed voor het aanzien", vertelt de boswachter.

Van het Johannagraf is niks te zien. Bezoekers lopen er dan ook zo voorbij als ze het informatiebordje over het hoofd zien. Daarop staat te lezen dat je via een doorkijkje over een akker, door een eikenlaan naar het Johannagraf kunt kijken. Deze grafheuvel is niet toegankelijk voor publiek. ,,In 1812 startte Frederik van de Wall met de aanleg van de grafheuvel, die als familiegraf moest dienen. Hij vernoemde het naar zijn vrouw. Zijn dochter Jeanette overleed op 19-jarige leeftijd aan roodvonk. Zij was de eerste en tevens de laatste persoon die daar werd begraven, omdat het vervolgens verboden werd begraafplaatsen in te richten op particuliere grond", Ad de Klerk, gids op het landgoed.

Boswachter Fieret beschrijft Wallsteijn als een mooi, rustig landgoed. Op een doordeweekse dag is het er inderdaad niet druk. Dat is een van de redenen dat Harrie en Corry Brant uit Oudenbosch er dan zo graag komen. Samen met kleinkinderen Nina en Finn, die door het bos rennen om stokken te zoeken, de paddenstoelen te bewonderen. En af en toe gaan ze lekker tussen de bladeren te liggen om uit te rusten. 

,,We komen hier vaak met onze kleinkinderen", vertelt Corry. ,,In het verleden liepen we de uitgezette koepelroute vaak. Dat is een route van 11 kilometer langs alle koepeltjes, ook die van de aangrenzende landgoederen", vertelt de Oudenbossche. ,,Nu wandelen we gewoon lekker vrij door het bos. Verderop is een mooi plekje aan het water met een bruggetje, daar rusten we dan even uit." ,,Natuurmonumenten houdt het landgoed opvallend goed bij. Dat valt ons op. Ze houden het landgoed echt in ere", vindt Harrie.

Een stukje geschiedenis

De naam Wallsteijn komt van de familie Van der Wal en het middeleeuwse woord ‘steijn’, dat burcht betekent. Frederick van der Wal, in 1787 benoemd tot schout in Zundert, kocht in 1797 vijf hectare heidegrond in De Buys, zoals het gebied toen al eeuwen heette. Toen hij startte met het bouwen van zijn buitenplaats, noemde hij het in eerste instantie Zorgvliet, maar al snel veranderde hij dat naar Wallsteijn.

Frederick was de drijvende kracht achter de bouw van het Van Goghkerkje in Zundert. Ook gaf hij de eerste aanzet tot de bouw van het huidige Zundertse gemeentehuis.

Ondertussen bleef hij het landgoed steeds verder uitbreiden met bossen, boerderijen en heidevelden die hij aankocht. Ongeveer veertig jaar geleden heeft de familie Van der Wal het landgoed verlaten. De kern van het landgoed, inclusief het landhuis, zijn privébezit. De omringende natuur wordt beheerd door Natuurmonumenten. De boerderijen en cultuurgronden behoren toe aan De Maatschappij van Welstand.

Dit artikel is verschenen in BN/De Stem op 28-02-2019 en is geschreven door Sandra Moerland

Miranda Fieret
Miranda Fieret