Marker Wadden is niet alleen een uniek project als het gaat om natuurontwikkeling, waterbeheer en waterbouw. Nee, Marker Wadden is ook een verhaal van een uniek staaltje wilskracht van personen, goed gevoel voor timing en een belangrijke financiële impuls. Ging het allemaal goed ? Nee, niet altijd. Maar door deze governance-aspecten te onderzoeken in het kennisprogramma, gaan anderen daar hun voordeel mee doen.
Stéphanie IJff is een van de auteurs van het rapport met de titel ‘Een uniek project, een unieke samenwerking. De governance van Marker Wadden ontleed’. Dit onderzoek naar de governance rondom Marker Wadden deed Deltares samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en Wageningen Environmental Research. Door de expertises van deze drie kennispartijen te koppelen, is het een compleet en goed onderbouwd onderzoek geworden, dat bovendien waardevolle lessen heeft opgeleverd voor de toekomst.
IJff; "Om de aanleg van Marker Wadden destijds te realiseren is er veel moeite gestopt in het proces: de samenwerking tussen Natuurmonumenten en de overheid. De kennis over hoe je zulke grote projecten met elkaar regelt is belangrijk voor toekomstige projecten waarin overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen samen optrekken. Daarom hebben we dit vastgelegd."
Wat kunnen initiatiefnemers van nieuwe projecten leren van de adaptieve governance? Er zijn drie opvallende conclusies te halen uit de 22 interviews die werden gehouden.
Het initiatief voor de realisatie van Marker Wadden lag bij Natuurmonumenten. In 2012 konden zij mede dankzij een bijdrage van 15 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij hun idee op juridisch en beleidsniveau laten uitwerken.
Vanaf 2014 volgde bestuurlijke steun door de Rijksoverheid, RWS en de Provincie Flevoland, dit ging vergezeld van financiële steun. De doelen van het project pasten namelijk goed bij de opdracht van het Rijk, namelijk de waterkwaliteit en de natuurwaarde van het Markermeer verbeteren.
Tijdens de aanleg in 2015-2020 verschoof het accent van beleidsniveau naar uitvoering. IJff: "Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat vormen dan een projectgroep die de partijen die Marker Wadden aanleggen aansturen. De aanleg van de eilanden paste goed in de strategie van deze organisaties. Ook de samenwerking met de aannemer verliep voorspoedig, onder andere omdat alle betrokkenen enthousiast waren het realiseren van dit innovatieve project."
De aanbevelingen in het rapport kunnen worden meegenomen in andere grote programma’s zoals bijvoorbeeld Programmatische Aanpak Grote Wateren of nieuwe Building with Nature projecten. Het heeft veel voordelen als de overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen samen aan de startlijn staan. De realisatie van zo’n groot ruimtelijk project is gebaat bij een goede samenwerking, waar dit onderzoek aan bijdraagt.