Doorrekening Klimaatakkoord: klimaatdoelen niet halen is geen optie

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL): ‘Het ontwerpakkoord kan leiden tot grote stappen in de energietransitie, maar er is nog veel werk aan de winkel: er moeten (politieke) keuzes worden gemaakt waarmee onzekerheden over het precieze effect van de voorgestelde maatregelen afnemen’. Teo Wams, directeur en onderhandelaar namens Natuurmonumenten: “Deze conclusie baart ons zorgen, want het doel van 49% reductie van CO2-uitstoot is wat ons betreft de absolute ondergrens. De onderhandelende partijen moeten dus terug naar de tekentafel – want het risico lopen dat we de doelen niet halen is wat ons betreft geen optie.”

Veenweide

De voorgestelde maatregelen in veenweidegebieden zijn volgens het PBL niet concreet genoeg om de precieze winst te kunnen berekenen. In veenweidegebieden zijn verschillende maatregelen mogelijk. Een daarvan is vernatting: dat gaat bodemdaling tegen en zorgt ervoor dat de grond meer CO2 kan vasthouden. Voordeel voor natuur is dat veel weidevogels hier een leefgebied vinden. Nadeel is dat de grond minder geschikt wordt voor landbouw. Onderzoek naar zogenaamde ‘natte teelten’ is daarom nodig. Een andere mogelijkheid is drainage. Daarbij wordt het waterpeil tijdelijk verlaagd zodat de grond bewerkt kan worden, waarna het peil weer omhoog gaat. Dat houdt de grond geschikter voor landbouw, maar het is minder goed voor de biodiversiteit, duur en nog niet bewezen effectief. Wams: “We moeten naar aanleiding van tests snel aan de slag om de meest effectieve maatregelen in te zetten. Want de potentie van het veenweidegebied om Co2-uitstoot te reduceren is enorm.”

Bos

Bos legt veel CO2 vast. Simpel gezegd: hoe meer bos, hoe beter voor het klimaat. Maar niet alle planten en dieren kunnen daar leven. Om soorten te beschermen zijn ook andere natuurgebieden zoals kwelders en heide nodig. Zo houden we een grote biodiversiteit in stand en dat zorgt ervoor dat onze natuur tegen een stootje kan. Wams: “De verandering van het klimaat zorgt voor veranderingen in de natuur. Planten en dieren moeten zich aanpassen, of sterven anders uit. PBL constateert dat er spanning zit tussen het bevorderen van de biodiversiteit en het halen van klimaatdoelen. Wat ons betreft is het allebei even belangrijk. Dat betekent dat we extra aanplant van bos om klimaatdoelen te behalen toejuichen, maar ook dat dit niet op grote schaal ten koste mag gaan van andere vormen van natuur.”

Elektriciteit

De grootste reductiedoelstelling in het klimaatakkoord komt voor rekening van de elektriciteitssector. Door het sluiten van kolencentrales en groei van het aantal windmolens en zonneparken verwacht PBL dat die doelstelling haalbaar is. Dat is goed nieuws. Tegelijkertijd baart het Natuurmonumenten ook zorgen. Er is namelijk flink veel ruimte nodig voor die windmolens en zonneparken. Uit de Nationale Landschap Enquête van Natuurmonumenten blijkt dat veruit de meeste mensen tegen de bouw van windmolen- en zonneparken in (beschermde) natuur en waardevolle landschappen zijn.

Industrie

Uit de doorrekening blijkt verder dat de industrie haar reductiedoelstelling waarschijnlijk bij lange na niet gaat halen. Milieuorganisaties zeiden al eerder dat er harde afspraken moeten worden gemaakt over CO2-beprijzing. Ze roepen de onderhandelende partijen en de politiek ook vandaag weer op om aan de slag te gaan met een eerlijke CO2-heffing en een effectief boetesysteem om de uitstoot terug te dringen. Premier Rutte reageerde daar vandaag positief op: Natuurmonumenten is daarover verheugd.