Eenden geringd voor de wetenschap in Eendenkooi Schipluiden
Afgelopen half jaar is Gerard van Winden zeven dagen per week naar zijn eendenkooi in Schipluiden gegaan. Waar een eendenkooi vroeger gebruikt werd om eenden te vangen voor consumptie, worden de gevangen eenden tegenwoordig enkel geringd voor de wetenschap. “Het is fantastisch om hier dagelijks samen met mijn kooihond Ducky dit ambacht uit te mogen voeren”, aldus Gerard van Winden, werkzaam als kooiker en boswachter bij Natuurmonumenten.
Kooihondje
Al sinds zijn jeugd is Gerard van Winden gepassioneerd door eendenkooien. Aan het eind van zijn werkdag als boswachter bij Natuurmonumenten vertrekt hij naar huis om zijn kooihondje Ducky te halen. Daarmee vertrekt hij naar de Eendenkooi Schipluiden. Zodra hij in de buurt is, zet hij zijn auto uit en loopt het kooikershuisje binnen. Hier staan grote tonnen met granen en hij vult een emmer. Zodra hij buiten is, loopt hij stilletjes richting het water, Ducky volgt braaf.
Een eendenkooi
De eendenkooi is al ruim vier eeuwen oud en bestaat uit een grote plas met daarom zes vangpijpen. Een vangpijp is een sloot dat is afgeschermd met rietschermen, wilgentenen en netten. Dit zijn gevlochten tunnels van wilgentenen die steeds smaller worden. Van Winden loopt langs de vangpijpen en gooit er handen voer in, maar houdt zichzelf schuil. Dit is het moment dat de kooihond in actie komt. De hond loopt langs de openingen in de vangpijpen en laat zijn staart aan de eenden zien. Eenden zijn van nature nieuwsgierige dieren en komen zowel op het voer als de wapperende staart van Ducky af.
‘De pijp uit’
Van Winden luistert of de eenden het voer dat hij in de pijpen heeft gegooid opslobberen. Langzaamaan dobberen de eenden het steeds smallere gedeelte van de vangpijp in (tot ze niet meer verder kunnen). Nadat de eenden vlakbij het einde van de lange vangpijp zijn, laat Van Winden (door een opening in de vangpijp tevoorschijn te komen) zich zien. De eenden schrikken en vliegen nog verder de pijp in tot ze niet meer verder kunnen en in het vanghok belanden. Van Winden trekt aan het touw om de vangpijp te sluiten en bekijkt de vangst. Vijf eenden haalt hij uit de vangpijp. Zij gaan niet zoals vroeger ‘de pijp uit’, maar hij neemt ze mee naar het kooikershuisje. Daar krijgen ze stuk voor stuk een genummerd ringetje om hun poot. Daarna vliegen ze hun vrijheid weer tegemoet.
Winnen van vertrouwen
“Het is belangrijk om dagelijks de eendenkooi te bezoeken”, aldus Van Winden. De tamme eenden wennen aan mij en mijn hond en zullen sneller de vangpijp in zwemmen. In hun slipstream nemen zij de vreemde eenden mee die niet dagelijks op de kooi te vinden zijn. De vreemde eenden vertrouwen namelijk de andere eenden en zwemmen dus zo ook zonder argwaan de vangpijp in.”
Ringen voor wetenschappelijk onderzoek
En juist die vreemde eenden zijn voor het onderzoek zo belangrijk, namelijk grote kans dat dit een trekvogel is. Als ergens een geringde eend wordt gevonden, geeft dit informatie over o.a. het trekgedrag van het dier. Van Winden is er trots op dat hij vanwege het ringen mee kan werken aan dit onderzoek. “Hoe meer we over deze prachtige beesten te weten komen, hoe beter. En op deze manier houden we de eendenkooi in werking, dit is toch belangrijk cultureel erfgoed.“
Op pad met de kooiker
In 2018 zijn er excursies met de kooiker naar eendenkooi Het Aalkeetbuiten. Wil jij zien hoe een eendenkooi eruit ziet? Kijk hier voor de rondleidingen door de eendenkooi!
