Grondgebondenheid de beste keuze

U kent Natuurmonumenten waarschijnlijk als natuurbeheerder. En die zijn we ook. Juist die rol brengt verplichtingen met zich mee. Ons doel is immers het behoud en de bescherming van de natuur in Nederland. Natuur kunnen we niet alleen beschermen door onszelf op te sluiten in onze natuurgebieden. Enerzijds omdat we een vereniging van natuurbeschermers zijn en natuur zich ook buiten onze terreinen bevindt. Ze maakt onlosmakelijk onderdeel uit van onze leefomgeving. En anderzijds omdat ‘de buitenwereld’ natuurlijk van invloed is op onze natuurgebieden.

Kwaliteit van natuur neemt af

We besteden steeds meer aandacht aan het landelijk gebied. Waarom: omdat we op het platteland zien dat de kwaliteit van natuur achteruit gaat: landschappen worden steeds eentoniger en saaier. Het platteland wordt kleurloos, stil en leeg. Minder soorten planten en dieren zijn al alarmerend genoeg, maar het vormt vooral ook een indicator dat de kwaliteit van water, bodem en lucht onder druk staat. De vervuiling van deze natuurlijke bronnen is een directe bedreiging van de biodiversiteit van platteland én van natuurgebieden.

Onmisbare schakel

We kunnen onze ogen niet sluiten voor de rol die de landbouw daarin speelt. De impact van deze sector op onze omgeving is groot en overschrijdt wettelijke grenzen. Wij zijn ervan overtuigd dat voedselproductie en natuur geen tegenstellingen zijn. Een voedselsysteem waarin natuur de onmisbare schakel van de keten vormt is mogelijk. Als we gezamenlijk tot dat systeem weten te komen, dan is dat niet alleen goed voor de natuur, maar draagt dat ook bij aan het toekomstperspectief van de landbouw. Een sector die maatschappelijk onmisbaar is. En op maatschappelijke waardering kan rekenen als ze drager is van een mooi en gezond platteland. Volgens ons begint dat met het maken van keuzes in de melkveehouderij. We staan aan de vooravond van belangrijke keuzes: hoe gaan we grondgebondenheid bevorderen? Wie krijgen fosfaatrechten? Hoe stuurt en ondersteunt de overheid.

Agrarisch ondernemerschap is vakmanschap. Het streven naar kwaliteit en het neerzetten van een renderend bedrijfsresultaat kunnen op gespannen voet met elkaar komen te staan. Daarin zit een rol voor de overheid, die heeft de taak om te sturen op duurzaamheid én de omslag voor ondernemers te vergemakkelijken. Ook financieel.

Duurzaam toekomstperspectief

Als Natuurmonumenten willen we duidelijk zijn: wij geloven dat een grondgebonden melkveehouderij het enige echte duurzame toekomstperspectief is. Een grondgebonden melkveehouderij onderneemt in evenwicht met de omgeving, met oog voor weidegang en agrarisch natuurbeheer. Volgens Natuurmonumenten zijn bedrijven met voldoende grond daardoor beter in staat om het platteland te verrijken met koeien in de wei, agrarisch natuurbeheer en zorg voor het landschap. Bij grondgebonden bedrijven kunnen regionale kringlopen makkelijker worden gesloten. Dat verlaagt de milieudruk van het bedrijf.

De rat race to the bottom is voor een ieder een ongewenst vooruitzicht. Produceren voor een steeds lagere kostprijs om mee te komen op de wereldmarkt is niet houdbaar. De intensivering van de melkveehouderij heeft geen langetermijnperspectief als je de wensen voor ons landelijk gebied daar ook in meeweegt. De maatschappij laat zien dat zij een leefbaar platteland wenst, waarvan iedereen kan genieten. Dit vraagt om het maken van stevige en bewuste keuzes. Noodzakelijk, maar met een perspectief op beter.

Teo Wams, directeur Natuurbeheer Natuurmonumenten

Deze blog is eerder gepubliceerd op The Milk Story.