Leren van de droogte
Het regent! Eindelijk. Nog niet overal even overtuigend, toch worden veel gele velden weer groen. En struiken en bomen die hun bladeren lieten hangen, veren op. Maar is de droogte voorbij? Het antwoord is: nee. Ook als het echt veel gaat regenen, heeft de natuur nog jaren nodig om van deze droogteperiode te herstellen. En wat als het volgend jaar weer zo droog is? We vroegen Wiebe Borren, hydroloog van Natuurmonumenten, wat we nu al kunnen doen. Meer water vasthouden, zegt hij. En juist de natuur kan ons daarbij helpen.
De natuur heeft flink geleden onder de droogte, vooral beken en kwetsbare hoogveengebieden. De impact was vooral zo groot, omdat in nattere periodes kunstmatig/door de mens veel water wordt afgevoerd. De meer robuuste natuurgebieden, waar ruimte is voor een natuurlijke waterhuishouding, hadden veel minder last van de droogte.
Veengebied verdwijnt
Ooit kwamen in Nederland uitgestrekte veengebieden voor. Door veenontginning en ontwatering is daar is nog maar weinig van over. Vooral hoogveen is zeldzaam, want kwetsbaar. Hoogveen kan niet zonder regen. Er vindt op die vlakten geen aanvoer van water van elders plaats. Hydroloog Wiebe Borren: ‘En droogt het hoogveen uit, dan verdwijnt het en komt niet meer terug.’ Dat heeft nog een vervelend gevolg. ‘Groeiend veen legt CO2 vast. Maar bij verdroging heb je het omgekeerde effect. Dan komt er juist veel koolstofdioxide vrij.’
Wiebe: ‘In het Fochteloërveen staan op dit moment verschillende delen droog. De schade is daar onomkeerbaar. We vragen provincies en waterschappen daarom het grondwaterpeil in dit soort gebieden structureel te verhogen. Zo beschermen we het veen tegen nieuwe droge perioden.’
Neerslag over Nederland van dinsdag 7 augustus tot zaterdag 11 augustus 2018
Droog gevallen beken
Het was rennen met netten en emmers om nog wat zeldzame beekprikken uit de Reusel (NB) en de Verloren Beek (GLD) te redden. De waterschappen verplaatste ze naar plekken waar nog wél water stond. Ook pompten ze extra water in onder andere de Beerze en Reusel. Of het leven in de beken zich zal herstellen, weten we nu nog niet.
Hadden we dit kunnen voorkomen? Wiebe denkt van wel. ‘In het voorjaar – vaak een natte periode – wordt veel water afgevoerd om het waterpeil laag te houden. Daardoor kan het land makkelijker bewerkt worden. Maar als het daarna zo lang droog is, krijg je al dat afgevoerde water niet meer terug. Droogte en veel regen zijn effecten van klimaatverandering. Om de gevolgen op te vangen, zouden we het waterpeil hoger moeten houden. En meer ruimte moeten creëren om water op te slaan. Robuuste natuurgebieden die het water in natte periodes vast kunnen houden, kunnen dit weer afgeven in tijden van droogte. De natuur fungeert dan als stootkussen, en kan de ergste klappen opvangen. We hopen te kunnen samenwerken met overheid en waterschappen om de natuur die rol te geven’
