Ga direct naar inhoud
Nieuws

Lichtpunten voor de natuur in 2022

21 december 2022 | Loes Visser

Een oorlog, een energiecrisis, tekorten en een recessie: het was een jaar van tegenslagen. Voor de natuur was er opnieuw droogte en de genadeloze vogelgriep. Natuurmonumenten staat aan het einde van het jaar graag stil bij een paar mooie natuursuccessen.

Kraanvogels met jong

Natuurvriendelijker

In Nederland wordt bijvoorbeeld de landbouw vanaf dit jaar natuurvriendelijker. En op de VN-top voor Biodiversiteit werd deze week besloten om minstens dertig procent van alle land en water op aarde te beschermen. Wereldwijd. Dankzij alle steun voor ons werk konden we hier ook vooruitgang realiseren.

Boswachterswerk

Want crisis of niet, boswachters staan elke dag op om zich in te zetten voor de natuur. Ze houden de kwetsbare ecosystemen in stand en maken nieuwe natuur. Soms met graafwerk, een hek of de aanleg van een houtwal. Soms met een dringend verzoek aan beleidsmakers, namens iedereen die de natuur een warm hart toedraagt.

Feestbeestjes

Boswachters zijn meestal de eersten die natuurherstel in de gaten hebben. De terugkeer van ieder minuscuul mosje of diertje vieren zij uitbundig, omdat dit ook een gezonder ecosysteem betekent. Zo is ook de wolf - met alle ophef rondom zijn terugkeer – een teken van hervonden evenwicht.  Geniet net als onze boswachters van deze vliegende, kruipende en klimmende natuursuccessen van 2022 …

De Onlanden wordt vogelhoofdstad

Natuurgebied De Onlanden is een klimaatbuffer voor de nabijgelegen stad Groningen. Het sponzige gebied is ook een hoofdstad aan het worden voor watervogels. Rietvogels doen het er erg goed met 39 nesten van roerdompen, 103 van baardmannen en 1635 van rietzangers. Boswachter Bart Zwiers meldt blij: “Dit jaar vestigde zich ook een kleine kolonie witwangsternen!”

Baardmannetje

Baardman

Gekruld sikkelmos loves kalk

De trilvenen rondom de Vechtplassen waren niet zo lang geleden verzuurd en verdroogd. Natuurmonumenten trof er dit jaar gekruld sikkelmos aan, een soort die voor het laatst in 1865 in de Vechtplassen werd gevonden. Ecologe Renske Diek was opgetogen: “Een grote verrassing voor ons. Dit mos is zeer zeldzaam geworden in ons land.” Sikkelmos heeft een kalkrijke en natte omgeving nodig. Deze vondst in de Oostelijke Binnenpolder laat zien dat het sinds de vernatting in 2019 beter gaat met het laagveen.

Boommarters in het Rijk van Nijmegen

De boommarter is nog maar net van de lijst ‘bedreigd’ gehaald. Het diertje is verzot op klimmen en springen. Nu de Nederlandse bossen langzaam weer gevarieerder worden, kan deze jager uit veel meer voedsel- en nestplaatsen kiezen. Dit jaar is hij gespot in natuurgebied Rijk van Nijmegen. Ecoloog Jan van Mierlo vindt het fantastisch: “Het laat zien dat we door de jarenlange bescherming steeds meer oude bossen hebben. Dat is waar deze prachtige soort zich thuis voelt.”

Boommarter bosdier

Boommarter

Zeven kraanvogelkuikens in Korenburgerveen

Na drie kurkdroge zomers hadden ook de flora en fauna in Korenburgenveen het zwaar. Het drassige ecosysteem kreeg meer water aangevoerd. Het werd meteen een uitzonderlijk goed kraanvogeljaar, zag boswachter André Westendorp in juli. Vier elegante kraanvogelparen kregen zeven onooglijke kuikens. Een tevreden Westendorp: “Nee, ze zijn niet moeders mooiste, maar wel zeer welkom”.

kraanvogelpaar met jongen Korenburgerveen 2022

Kraanvogels met jongen in het Korenburgerveen

Liskes’ libellen

Sinds 2017 leed ook de Brabantse Kempen onder de droge jaren waarbij hele vispopulaties in opgedroogde poeltjes stierven. Vijvercomplex Liskes is in deze streek een van de cultuurhistorische monumenten die Natuurmonumenten onlangs heeft gerestaureerd. Tot grote tevredenheid van veel insecten. De waterwerken waren amper klaar toen de Kempense heidelibellen er in zwermen ronddansten. Boswachter Ward Walraven: “Deze soort heeft het zo moeilijk in Nederland dat ze hier nagenoeg zijn verdwenen. We durfden er dus niet te hopen, maar deze populatie vond zijn plekje razendsnel!”

Kempense heidelibel

Kempense heidelibel

Kamsalamanders in het Dommeldal

Om de biodiversiteit te versterken in het Dommeldal hebben de boswachters in 2017 poelen hersteld. Dit jaar leeft daar een robuuste populatie kamsalamanders. Het is een amfibieënsoort die de perfecte mix van koel water en warm zand zoekt. “Het ging erg slecht met de kamsalamanders, maar onze poelen vinden ze super.” lacht boswachter Yvonne van Moll.

Kamsalamanders

Kamsalamander

Weiden vol vogels in Wormer

Het gaat slecht met de weidevogels, maar niet op plekken waar de boswachter zich met het beheer bemoeit en kruidenrijke weiden aanlegt. In natuurgebied  Wormer- en Jisperveld doken in 2022 geelgroene zegge, dwergzegge en varentje dubbelloof op in het groen. Nu de jarenlange droogte over is telden we ook veel meer grutto’s, slobeenden en scholeksters. Boswachter Hessel Zoer is vooral trots op de populatie tureluurs en kieviten: “Die is sinds 2019 bijna verdubbeld. Ook de graspieper, gele kwikstaart en veldleeuwerik hoor en zie je vaker.”

Grutto in Wormer-en Jisperveld

Grutto

Loes Visser