Waterberging in de provincie Groningen

Aanleiding

Januari 2022 is het al weer tien jaar geleden dat door twee zware noordwesterstormen in combinatie en een verzadigde bodem door grote neerslaghoeveelheden en een hoge waterstand op de Noordzee waardoor er geen gebruik kon worden gemaakt van spuisluizen, dat evacuaties noodzakelijk waren ook in de Groninger gebieden rondom Woltersum en de Tolberter Petten nabij Tolbert.



Als Ledencommissie Groningen stonden we onlangs stil bij de wateroverlast in Zuid-Limburg en hoe door onder andere het project “Ruimte voor de rivier” gelukkig nog ergere toestanden zijn voorkomen. We weten dat er nadien door diverse partijen ook in Groningen projecten zijn gestart om m.b.v. waterbergingsgebieden extra ruimte te geven aan het water, beekdalen en riviertjes meer te laten meanderen maar ook om in tijden van droogte te bekijken hoe water langer kan worden vastgehouden. We vroegen ons af of de beheereenheid Groningen en Noord-Drenthe van Natuurmomenten betrokken is of is geweest bij deze projecten en zo ja wat de stand van zaken daarbij zou zijn.

Waterberging

In gesprek met twee boswachters, John Dijkema en Hanne-wil Kievitsbosch wordt als eerste het enorme gebied de Onlanden genoemd wat als waterbergingsgebied ervoor moet zorgen dat het Martini Ziekenhuis én de inwoners van de stad Groningen droge voeten blijven houden. Maar ook dat de problematiek van waterbeheer in combinatie met goed natuurbeheer niet zonder een goede samenwerking gaat en moet uitgaan van gelijkwaardigheid voor wat betreft wederzijdse belangen. Samen zoeken naar de balans voor veiligheid en natuurwaarde is de insteek wat Natuurmonumenten voor ogen heeft. En als je dan vraagt naar concrete voorbeelden dan worden meerdere gebieden genoemd waar de beheereenheid bij betrokken is of is geweest. Zoals onder andere het meer laten meanderen van de Ruiten Aa in het gebied Smeering en Lieftingsbroek, de dijkverhoging bij Delfzijl en de daarbij gepaard gaande (her)inrichting van het gebied Voolhok.  Tevens wordt aangegeven dat wetenschap en natuurbeheer daarbij hand en hand gaan. Dat is te zien in het gebied de Onlanden (Peize) en de Polder Camphuys (Paterswolde) waar op verzoek van Natuurmonumenten in samenwerking met de WUR ( Wageningen University & Research) al een jaar lang onderzoek gaande is naar de opslag en vrijgave van broeikasgas.

Ook in het grensgebied Groningen en Drenthe is begin 2021 een ecohydrologisch onderzoek gestart in de vier polders Glimmermader, Glimmer Polder, het Oosterland en Lappenvoort (liggen in het gebied van de benedenloop van de Drentsche Aa) met als doel om met een nieuw inrichtingsplan te komen tot een natuurlijk functionerend systeem. 

Onze conclusie is dat Natuurmonumenten in onze gebieden in nauwe samenwerking met waterschappen, gemeentes, Staatsbosbeheer en diverse andere gebiedspartners op diverse terreinen actief mee werkt aan projecten rondom watergerelateerde ecosystemen. En daar waar nodig meewerkt aan dan wel onderzoek naar laat doen.   

Vrijwilligers belangrijk bij onderzoek

Over één van die onderzoeken willen we wel wat meer weten. Een verslag van een bezoek aan de Polder Camphuys en de Onlanden waar de meetapparatuur net verplaatst werd kunt je hier lezen. We zoomen dan niet zozeer in op het onderzoek (een voorlopige tussenrapportage volgt voor leden NM wel later) maar wel wat met name de rol van de vrijwilligers in dat gebied is die het onderzoek van de WUR mede mogelijk maken.