Zorgen over droogte in de natuur

Afgelopen tijd vielen er plaatselijk stevige buien, maar toch er er nog steeds sprake van droogte in Nederland. De natuur is nog lang niet hersteld van de droogte van vorig jaar. Op veel plaatsen zijn de watertekorten van 2018 nog niet aangevuld en in sommige gebieden is er nu al sprake van neerslagtekorten en zeer lage grondwaterstanden.

Veenafbraak

Onze boswachters zien op dit moment de effecten van de aanhoudende droogte in onze gebieden: waterafhankelijke ecosystemen zoals (hoog)veengebieden, vennen en beekdalen kampen met watergebrek.

Zo staat het water in het Fochteloërveen 30 cm lager dan normaal. Grote delen staan droog, waardoor afbraak van veen plaatsvindt. Hetzelfde geldt voor de venige delen van het Dwingelderveld. En sommige vennen, beken en sloten staan sinds vorig jaar al droog. Andere vallen bijna droog of kampen met zeer lage waterstanden.

Zie ook het NOS Journaal van 16 juni (vanaf min. 9.40).

Asgrauwe hei

Dramatisch is de situatie in bepaalde heidegebieden en bossen. Hier zien de boswachters veel dode, asgrauwe heide. En op meerdere plekken zien ze dode of verzwakte bomen, zoals de fijnspar, vuilboom en berk. De douglas en lariks sterven vooral in de top af. En loofbomen zoals de eik staan dun in blad; uitgelopen takken sterven door de droogte af. 

Geen broedsucces

Ook vogels lijden door de droogte in hun leefgebieden. In sommige gebieden hebben moerasvogels als de roerdomp en woudaap dit jaar geen broedsucces. Voedsel zoeken gaat moeizaam. Eerder zagen we al dat de broedpoging van kraanvogels was mislukt.

De effecten voor vissen en amfibieën, zoals de heikikker, boomkikker en bruine kikker, stapelen zich op. Door droogval zijn er minder amfibieën en minder voortplantingsmogelijkheden. Zo zien we erg weinig kamsalamanders bij Sprengenberg. En er worden minder watergebonden insectensoorten geteld, waaronder zeldzame libellen.

Herstel kan jaren duren

Hoewel de natuur veerkrachtig is, kan herstel nog jaren duren. Volgens de laatste inzichten herstellen de grondwaterstanden in hooggelegen gebieden van Nederland mogelijk pas in 2020.

Wat moet er gebeuren?

Natuurmonumenten maakt zich samen met andere organisaties hard voor maatregelen tegen verdroging, ook voor de lange termijn. Wij pleiten voor het langer vasthouden van water en vermindering van gebruik van (grond)water. Waar dat kan, moeten de waterpeilen (structureel) omhoog. Bij dreigende droogval moeten noodmaatregelen beschikbaar zijn. Ook pleiten we voor het goed documenteren en evalueren van de ecologische effecten van droogte.  Natuurmonumenten ziet grote urgentie in het versneld werken aan een gezondere, duurzame waterhuishouding en meer robuuste, verbonden natuurgebieden.

Wat kan jij doen?

Wees zuinig met water. En haal die tegels uit je tuin; vervang ze voor (inheemse) planten en bloemen. Hierdoor houd je water beter vast en verhoog je de biodiversiteit.

Lees hier meer tips hoe je met wilde bloemen vogels en insecten kunt helpen!