Ga direct naar inhoud
Nieuws

Noord-Hollandse natuur lijdt onder droogte

19 mei 2020 | Roos Kooiman

Het is gortdroog in de natuur, ook in Noord-Holland. Natuurmonumenten maakt zich zorgen. In het Wormer- en Jisperveld, Naardermeer en Nationaal Park Zuid-Kennemerland is de vroege droogte nu al merkbaar.

Wormer- en Jisperveld

Dit voorjaar lijken we zeer vroeg een nieuw droogterecord te halen (bron: KNMI). De paar druppels die vallen zijn niet genoeg voor de natuur in Noord-Holland. Het is gortdroog en Natuurmonumenten maakt zich zorgen. In het Wormer- en Jisperveld en Polder IJdoorn komen weidevogels moeilijk met hun snavel in de harde, uitgedroogde grond. En dat terwijl ze juist nu in het broedseizoen volop afhankelijk zijn van wormen en insecten. Ook in het Naardermeer en Nationaal Park Zuid-Kennemerland is de vroege droogte nu al merkbaar.

Natuurorganisaties zijn al jaren bezorgd over de gevolgen van verdroging voor de natuur. Meestal speelt het op de zandgronden van de Achterhoek of Noord-Brabant maar nu is ook ‘nat’ Noord-Holland al aan de beurt. En dat terwijl de zomer nog moet beginnen. In de winter is er best wat neerslag gevallen, maar veel water is onvoldoende vastgehouden en alweer afgevoerd. Als het regent is het van belang dat natuurgebieden zo nat mogelijk blijven en niet verder ‘leeglopen’ door afvoer en watergebruik.

Zomer in de natuur

Vooral het Wormer- en Jisperveld heeft het te verduren. De lappendeken van water en land is een van de  grootste aaneengesloten veenweidegebieden van West-Europa. Boswachter Jowien van der Vegte van Natuurmonumenten in Noord-Holland: “We kunnen hier het waterpeil niet zomaar verhogen en natte grond is juist zo nodig voor weidevogels. En in veengebieden dringt het water ook niet goed door van de sloot naar het midden van het perceel. Dus percelen drogen uit. Grutto’s en kieviten die we zo koesteren en waar we zo onze best voor doen botsen met hun snavel op ondoordringbare grond en kunnen niet bij hun voedsel komen. Ook lijkt het erop dat er minder insecten zijn doordat het gras en de bloemen slecht groeien met de droogte. En wat er omhoog komt wordt ook graag gegeten door de vele ganzen”.

Kievit

Nu al geur van hars

In het Nationaal Park Zuid-Kennemerland drogen de natte duinvalleien hard op. Bij langere droogte zijn er voor vochtminnende planten zoals parnassia en orchideeën weinig geschikte groeiplaatsen meer. Van der Vegte: “Planten en dieren van droog duin zijn wel wat gewend. Mos is al bruin, maar met een bui trekt dat wel bij. Maar de duinbossen zijn ook al droog. Varens verdrogen en je ruikt al dennenhars, een geur van hoogzomer”. Ook in het Naardermeer daalt het water sneller dan normaal. Een laag oppervlaktewaterpeil betekent dat de kwetsbare veenmosrietlanden te droog worden. Dit zorgt voor ‘veraarding’ van het eigenlijk natte veen. Gelukkig kan in het Naardermeer (gedefosfateerd) water ingelaten worden vanuit de Vecht en blijft hierdoor het water op het peil. Dit is iets dat in andere jaren pas later in het jaar gebeurt. De veenmosrietlanden hebben hierdoor een grotere kans om te overleven. Het inlaten van water gebeurt door Waternet/Waterschap Amstel, Gooi en Vecht in samenspraak met Natuurmonumenten.

Roep om maatregelen

Natuurmonumenten roept de provincie en waterschappen op tot zuinig en slim watergebruik en het waterbeheer zo in te richten dat er voldoende water in tijden van droogte blijft. Preventieve maatregelen om meer schade aan natuur te voorkomen zijn het dichtzetten van stuwen en de waterstanden zoveel mogelijk hoog houden. Ook het uitstellen van maaien van waterplanten in sloten helpt. Daarnaast pleit Natuurmonumenten voor het versneld inzetten van meer structurele maatregelen zoals het langer vasthouden van water na de winter, een hoger peil in en rondom natuurgebieden en de inzet van kleine pompen voor het vullen van droogvallende greppels.

Rooi Kooiman
Roos Kooiman

Persvoorlichter