Natuurherstel Mantingerveld - Popke Graansma

Komende jaren ga ik een deel van het gebied, primair waar de jeneverbesstruwelen staan, op broedvogels inventariseren, vandaar deze 'verkenningen'. Zitten interessante vogelsoorten als draaihals, zomertortel en nachtzwaluw. Momenteel is het natuurlijk 'stil', alhoewel de goudvink, groene specht en kleine bonte specht zich wel even lieten horen en zien. 

Wat me ook opviel is dat er in en rond het Mantingerveld het nodige in het gebied gebeurd c.q. al is uitgevoerd: nieuwe slenken, vogelkers verwijderd, greppels gedicht etc. Toen ik me hierin wat verdiepte kwam ik op deze site terecht https://mantingerveld.wordpress.com/. Hier deelt Bart, ook een vrijwilliger bij Natuurmonumenten, allerlei leuke zaken rondom het Mantingerveld. Zeker aan te raden om deze site eens te bezoeken. 

Zo kwam ik er achter dat er momenteel 2 trajecten lopen om natuur en landschap hier verder te verbeteren en die zal ik kort behandelen met behulp van de input die Bart me gaf. Overigens is in de jaren 90 al met een groots plan begonnen met het aankopen van landbouwgronden om de vier oorspronkelijke, maar geïsoleerde natuurgebieden om te vormen tot 1 geïntegreerd natuurgebied met alle werkzaamheden die daar bij horen.

In het kader van het Programma Natuur Drenthe loopt het project ‘Natuurherstel fase 2, periode 2022-2025 Mantingerveld’. Het werk bestaat in hoofdzaak uit:

• Het verwijderen van opslag, berk, grove den, Amerikaanse vogelkers en wilg.
• Verwijderen pijpenstrootje/strooisel laag/organisch materiaal d.m.v. machinaal plaggen en chopperen (het verwijderen van de vegetatie en een deel van de bovenste humuslaag);
• Bekalken van heide en geplagde delen;
• Dempen van greppels om water langer vast te kunnen houden.

Bij kwetsbare delen worden rijplaten gebruikt om insporing te voorkomen.

Voor alle deelgebieden van Martensplek (linksonder op kaartje), Hullenzand, Grote veld 2 en 1 en de Voorste & Achterste Kniep (naast Voscheheugte, rechtsboven op kaartje) zijn werkzaamheden beschreven en in uitvoering genomen. Deze zijn generiek tot heel specifiek. Het zou te ver gaan om dit allemaal te noemen maar op het kaartje; een zgn. maatregelenkaart geeft de kleur blauw bijvoorbeeld “opslag verwijderen” aan een maatregel die vrijwel overal wordt uitgevoerd.

Als voorbeeld de Achterste Kniep (zie foto hieronder). Veel houtige opslag is verwijderd, maar de overstaanders; voor de kap gespaarde bomen, van eik en berk zijn behouden. Hier zijn delen met pijpenstrootje geplagd en bekalkt en de heide hersteld zich hier, de struikheideplanten zijn inmiddels een paar jaar oud en bloeien alweer. De vogelkers komt weer terug, het wortelgestel heeft nog veel groeikracht en als je dit laat zitten dan komt het meestal weer op. Over de vogelkers zijn de meningen trouwens aan het verschuiven. Hij is inmiddels zodanig ingeburgerd in ons land dat bestrijden eigenlijk geen zin meer heeft, alleen op plekken die we open willen houden, heide bijvoorbeeld, worden ze weggehaald, net als berken en eikjes overigens.

Op de laatste foto hieronder is te zien hoe een stuk is vrijgemaakt van boompjes en opslag. Binnen enkele jaren zal hier de hei weer terug zijn en hopelijk komt ook hier de jeneverbes weer terug.

Een ander traject dat loopt en vrijwel klaar is, is dat er een verbinding is gemaakt tussen dit gebied en de oostelijker liggende boswachterij van Gees; de Verlengde Middenraai. Door deze ecologische verbindingszone worden deze 2 natuurgebieden met elkaar verbonden waardoor flora en fauna zich beter kunnen verplaatsen en er uitwisseling plaats kan vinden waardoor er gezondere populaties kunnen ontstaan. Op plekken waar wegen lopen zijn duikers en tunnels aangelegd zodat dieren hier veilig kunnen ‘oversteken.

Al met al mooie ontwikkelingen in een toch al bijzonder en mooi gebied; een bezoekje waard dus.

Bart van Lienden en Popke Graansma