Wandelroute Honderd Morgen

Je wandeling start op de grens van twee prachtige natuurgebieden. Aan de ene kant het moerasrijke gebied de Moerputten van Staatsbosbeheer. Dit gebied is zeker een bezoekje waard, met oude spoorbrug en het vlonderpad. Maar je gaat nu de andere kant op voor een mooi rondje door de Vughtse Gement van Natuurmonumenten. Je wandelt hier langs kruidenrijke graslanden waar op enkele plekken zomers de orchideeën volop bloeien. In de winter en het voorjaar kun je hier tal van vogelsoorten spotten, die op hun trektocht hier een tussenstop maken of hier in de lente komen broeden.

Je wandelt nu over de Spoordijk. Hier liep vroeger het spoor van het Halvezolen lijntje. In nabijgelegen natuurgebied Moerputten liggen nog twee oude spoorbruggen, De Moerputtenbrug en Venkantbrug, die zijn wel bewaard gebleven. Hier herinnert alleen de oude spoordijk nog aan de tijden van weleer van de leer- en schoenenindustrie. De laatste trein reed in 1972 over het spoor.

De spoorlijn verbond 's-Hertogenbosch met Waalwijk en over het traject werden met name halffabrikaten voor de leerindustrie vervoerd. Vandaar (waarschijnlijk) de naam Halvezolenlijntje. Al zijn er nog twee mogelijke verklaringen voor deze naam!

Een tweede verklaring voor de naam is dat er een tweede spoor had moeten komen, maar het is altijd bij een enkel spoor gebleven.

De meest 'romantische' maar ook minst waarschijnlijke herkomst, is dat de lijn zijn bijnaam dankt aan de inwoners van het gebied die van de trein gebruikmaakten. Een stelletje halve zolen, dat was het. Het scheldwoord 'halve zool' is trouwens afgeleid van het Engelse scheldwoord 'asshole'. Amsterdamse en Rotterdamse bootwerkers vingen dat woord op en maakten er 'zool' van. En later werd daar nog 'halve' ter versterking toegevoegd, waarschijnlijk naar voorbeeld van de 'halve gare'.

Vanaf de Maijsteeg kun je het inlaatkunstwerk zien liggen bij het kanaal. Wanneer de nood echt aan de man is en hoogwater uit de Dommel en Aa de stad Den Bosch dreigt te overstromen, kan deze inlaat opengezet worden.

Het hele gebied, vanwaar je nu staat tot aan Vlijmen en het Engelermeer, dient dan als waterbergingsgebied voor het overtollige water. De bouw van dit werk hoort bij het project HoWaBO, de hoogwateraanpak 's-Hertogenbosch. Wanneer de kleppen opengezet worden, kan er totaal maar liefst 4,5 miljoen kuub water het gebied ingelaten worden. Voldoende om in extreme situaties Den Bosch droog te houden.

Tegelijkertijd met dit project liep ook het eerder genoemde LIFE-project Blues in the Marshes. Een enorm natuurontwikkelproject om vooral de oppervlakte, in Nederland zeldzaam, blauwgrasland te vergroten. Was er eerst maar 100 hectare in heel het land, met dit project komt er meer dan 1,5 keer zoveel blauwgrasland bij! Waar eerst eentonige graslanden lagen, ontstaan veel kleurrijkere graslanden met een grote variatie aan planten.