Ga direct naar inhoud
Nieuws

Winterweer in de natuur

11 februari 2021 | Sander Verwoerd

Wat zorgt het winterweer voor mooie plaatjes en veel vrolijke gezichten. Voor de dieren in onze natuurgebieden is het echter niet altijd makkelijk en betekent het overleven. Daar waar nodig maakt Natuurmonumenten het de dieren iets makkelijker. Jij kunt thuis een handje helpen. En de hamvraag… Schaatsen? Dat doe je het beste in je eigen buurt, bij de lokale vereniging.

IJzige IJsvogel

Van zachte winter naar strenge vorst

Hebben we het nu over sneeuw en ijs; voor deze ‘witte winterweken’ was de winter in ons land weer behoorlijk zacht. Dat zorgde ervoor dat sommige planten en dieren al langzaam in de lentestand kwamen. Her en der hoorde je al een roffelende specht, koolmezen inspecteerden nestkastjes en je kon al een enkele vroege voorjaarsbloeier spotten! Dit is niet vreemd als je kijkt naar het aantal sneeuw- en ijsdagen van de afgelopen jaren. Maar dat lentegevoel verdween zogezegd als sneeuw voor de zon.

Hoe overleven dieren in de sneeuw?

De sneeuw zorgde uiteraard voor de prachtigste plaatjes van de winterse wereld en wat genieten we met zijn allen van. En het houdt nog niet op. De natuur ziet er voor óns prachtig uit. Maar dieren kunnen het lastig hebben in deze tijd. Daar hebben ze elk hun eigen overlevingsstrategie voor. Veel dieren kweken in de herfst een vetlaag om de winter door te komen. Sommige dieren houden een winterslaap, zoals insecteneters als de egel en vleermuis. Eekhoorns leggen een wintervoorraad, maar ook een vogel als de gaai. De noten die ze niet meer kunnen vinden, kunnen in de lente ontkiemen. Zo helpen ze onbewust mee met bosaanplant! Er zijn zelfs vlinders die overwinteren; die hebben een soort antivries in hun vleugels. Of ze verschuilen zich op plekken waar het minder snel vriest. Toch zijn er ook veel vogels die nu extra hard moeten zoeken naar voedsel. Dit ligt nu verstopt onder de sneeuw of onbereikbaar door een ijslaag.

Wil jij zelf de dieren in jouw tuin helpen? Kijk dan eens bij de tips van onze collega Mathiska >>

Drinken is nu geen probleem voor de dieren, ze eten gewoon sneeuw. Voor (water)vogels zijn er nog plekken met open water, zoals de sneller stromende beekjes. Deze vogels zoeken voedsel in het minder snel dichtvriezende water tussen het riet. Of ze trekken richting de grotere wateren. Omdat eten vinden wel lastiger is, moeten de vogels hun energie zo goed mogelijk gebruiken. Rust is daarbij heel belangrijk. 

Verspilde energie door drukte

De drukte van de afgelopen tijd, zorgt ook nu voor meer onrust en verstoring in de natuur. Dat is dus een probleem voor de dieren. Zij moeten zo efficiënt mogelijk omgaan met hun energie. Wegrennen of opvliegen voor een loslopende hond of mensen die van de paden gaan, betekent verspilling van kostbare energie. Denk daar dus aan als je op pad gaat: hond aan de lijn en blijf op de paden. De dieren in de natuur hebben namelijk geen verwarmd huis of warme chocomel om naar uit te kijken...

Mocht het toch nodig zijn, dan maken we als Natuurmonumenten wakken voor de runderen en paarden. En voor de ijsvogel. Want al doet zijn naam anders vermoeden, deze kleurrijke viseter heeft logischerwijs een hekel aan ijs.

IJspret

Wij begrijpen heel goed dat je ‘schaatskoorts’ kunt krijgen met dit weer. Bedenk alleen wel dat je in natuurgebieden niet veilig kunt schaatsen. Er is geen toezicht, de veiligheid van het ijs wordt niet gecontroleerd, er worden geen banen geveegd, routes uitgezet of wakken afgezet. Schaatsen in de natuur doe je dus op eigen risico en raden wij af. Kijk vooral bij jou in de buurt waar je wel veilig kunt schaatsen. Houd uiteraard rekening met de coronaregels. Houd in Oisterwijk de site van De Vennen in de gaten >>

Sander Verwoerd
Sander Verwoerd