Column boswachters Chantal & Annette: leefomstandigheden van de dieren op Tiengemeten!

Annette: “Wist je dat er een stille ramp gaande is in de natuur? In nog geen 30 jaar is meer dan 75% van de insecten verdwenen. Zelfs hele gewone. En dat terwijl ze ontzettend belangrijk zijn, voor de natuur én voor ons mensen.”

Chantal: “Dat klopt. Als het slecht gaat met insecten, gaan ook de insecteneters achteruit. Want wat moet een grutto zijn jongen voeren als er geen insecten meer te vinden zijn? Insecten spelen een belangrijke rol in de kringloop van de natuur. Ze helpen ook bij het afbreken van plantenresten, dood hout en zelfs dode dieren door het om te zetten in waardevolle voedingsstoffen. Die worden opgenomen in de bodem en zijn weer de basis voor plantengroei.”

Annette: “Dat is nog niet alles: zonder insecten worden bloemen, gewassen en bomen niet meer bestoven. Ook onze voedselvoorziening kan dus in gevaar komen. Hoe is dit toch zover gekomen? Als ik op Tiengemeten loopt, heb ik helemaal niet het gevoel dat het zo slecht gaat. Overal zoemt het, je hoort de vogels vrolijk fluiten, de bever bouwt lekker verder en onze hooglanders zien er ook tevreden uit…”

Chantal: “Alleen in natuurgebieden hebben dieren nog ruimte. Slechts 15% van Nederland is nog natuur. Er is dus een groot tekort aan natuur, aan leefgebieden. Buiten de natuurgebieden is er nauwelijks ruimte voor dieren om voedsel te vinden, om te schuilen, om een nest te bouwen. Het landschap oogt misschien groen, maar het is verdroogd, verzuurd en strak getrokken. Rommelhoekjes, rafelrandjes, heggen, slootkanten en bomenrijen zijn grotendeels verdwenen. Steeds meer tuinen zijn versteend. Ook lijden dieren onder bestrijdingsmiddelen, overmatige bemesting en de uitstoot van stikstof. Meer en meer diersoorten komen in de verdrukking of verdwijnen zelfs helemaal uit Nederland. Er heerst dus woningnood onder dieren.”

Annette: “Als ik dat zo hoor, ben ik zó blij dat we op Tiengemeten een paradijs voor dieren kunnen zijn! Neem nou de bever: met zijn geknaag oefent hij best wat invloed uit op de natuur. Ze knagen bomen om, maken dammetjes waardoor ze op plekken echt water vasthouden en dat zorgt nou juist voor de variatie. Bevers zijn een beetje boswachters die ons helpen om Tiengemeten zo divers te houden. Klopt het trouwens dat juni de maand is van bever-baby-nieuws?”

Chantal: “Ja, zeker! Bevers planten zich vanaf hun derde levensjaar voort. De paring vindt plaats in januari/februari en de zwangerschap duurt ongeveer 3,5 maand. Een bever krijgt gemiddeld drie jongen. In de burcht woont het ouderlijk paar, jongen van minder dan één jaar en de nakomelingen van de voorgaande twee jaar. In totaal dus zo’n vier tot maximaal tien bevers. De ouders worden in de opvoeding bijgestaan door de jongen van de voorgaande twee jaren. Na een week of acht komen de jongen voor het eerst naar buiten. In het begin blijven ze vlak bij de ingang, maar ze gaan steeds een beetje verder van de burcht.”

Annette: “Dat is precies de periode waarin wij de exclusieve beverexcursies organiseren. In een klein groepje van acht deelnemers gaan onze bevergidsen in schemering op pad over het eiland. Naast een spannende zoektocht – al wandelend én varend - naar sporen van de bever en misschien zelfs wel een bever zelf, komen ze alles te weten over de leefomstandigheden van de bever.”

Chantal: “Tof! Je vertelde me laatst toch over een nieuwe excursie die gaat over de leefomstandigheden van de dieren op Tiengemeten?”

Annette: “Ja, dat klopt. Op 17 juli gaat één van onze natuurgidsen op pad met een groep deelnemers waarbij hij onderweg uitsluitend inzoomt op de leefgewoonten van de dieren die op Tiengemeten wonen. Wat eet de ree graag? Hoe en waar leeft de zeldzame zandhommel? Wat is de favoriete plek van de roerdomp? Hoeveel kilo eet een Schotse hooglander per dag? Een excursie vol interessante weetjes over onze dierenbewoners.”

Chantal: “Dat klinkt leuk!”

Annette: “Zeker! En dan nog even terug naar die stille ramp… Daar kunnen we zelf ook iets aan doen: door van onze tuin of balkon een thuis voor insecten te maken. Je kunt hiervoor een actiepakket via de website van Natuurmonumenten aanvragen. Binnen de Hoeksche Waard attendeert Hoeksche Waard Zoemt ook op dit belang. Of roep je gemeente op om insectvriendelijker te worden door te stoppen met rigoureus maaien. Alleen samen krijgen we de insectsterfte onder controle!