Wilde orchideeën op Tiengemeten
Je herkent dat beeld wel. Je loopt door je eigen dorp over straat en ongemerkt kijk je toch bij de huizen naar binnen. Bij de meesten staan er in de vensterbank planten. Nou ben je zelf geen plantendeskundige, maar een paar kun je er wel thuisbrengen. Die vrouwentongen, sanseveria, bijvoorbeeld. En helemaal makkelijk wordt het als die grote orchideeën met hun witte en roze bloemen staan te pronken. Achter glas staan deze tropisch planten wekenlang in bloei. Maar op Tiengemeten hebben we ook gewoon wilde orchideeën in de natuur.
Orchis
De naam van orchidee is afgeleid van Orchis. Al 2.300 jaar geleden was er een Griekse filosoof die de plant beschreef. Orchis zou slaan op de dubbele wortelknol; in het Grieks betekent Orchis ook teelbal … het is maar dat je het weet! De orchideeënfamilie is met 20.000 soorten een van de rijkste plantenfamilies op aarde. De meeste orchideeën hebben zaad dat zo klein en licht is dat het gemakkelijk door de wind wordt meegenomen. Het kan daardoor zelfs tot hoog in de atmosfeer terechtkomen.
Vindplaatsen
Voor het bestaan zijn onze orchideeën aangewezen op bepaalde schimmels waarmee zij samenleven (symbiose). Het zaad kan alleen tot wasdom komen als de groeiplaats geschikt is. Vroeger waren dat in ons land op best veel plaatsen en kon je weiden vol orchideeën aantreffen. Dat is niet meer zo, de meeste soorten staan nu in natuurgebieden, waar de schimmel nog leeft. Op Tiengemeten vind je nu de rietorchis en de zeldzame bijenorchis.
Rietorchis en bijenorchis
Deze twee soorten bloeien vanaf mei tot in de zomer en hebben beide een voorkeur voor vochtige plaatsen. Tiengemeten staat bekend om haar natte natuur en daar profiteren heel veel soorten planten van, waaronder deze orchideeën. Kijk je goed naar de bijenorchis dan zie je dat de onderlip op een bij lijkt. Deze is opgebold, meestal bruin met een gele tekening en harig aan de rand, met een groene zuil waarin twee ogen lijken te zitten.
Beschermd
Alle genoemde orchideeën zijn beschermd. Veel staan er zelfs op de rode lijst. Uitsteken en verplanten heeft trouwens geen zin. Vanwege het ontbreken van de schimmel op de nieuwe plaats gaat de plant onherroepelijk dood. Natuurmonumenten koestert de groeiplaatsen van de orchideeën. Kom deze periode eens wandelen op Tiengemeten en ga op zoek, wellicht met camera, naar deze tropische planten op een eiland dichtbij!
