Prachtige wandelroute langs de cultuurhistorische gebouwen van het dorp Veenhuizen naar het goed bewaard gebleven hoogveengebied, het Fochteloërveen. Ontdek de sporen van een grimmig verleden in een oeroud landschap. Ervaar de rust en weidsheid van het Fochteloërveen. Een natuurgebied dat rijk is aan kwetsbare planten en dieren die alleen in kletsnatte en barre omstandigheden kunnen gedijen.
Vanaf de parkeerplaats nabij het Gevangenismuseum Veenhuizen loop je rechtsom de Oude Gracht op. Met het Gevangenismuseum aan de linkerzijde loop je richting het brandweergebouw, daar sla je rechtsaf en loop je langs de gracht naar de Elektriciteitscentrale Veenhuizen.
1. Elektriciteitscentrale Veenhuizen
Deze elektriciteitscentrale leverde stroom aan de voormalige houtfabriek en het gevangeniscomplex. In de beginjaren werd turf, gedroogd veen, vanuit het Fochteloërveen gebruikt om de motoren te laten draaien. Een groep enthousiaste vrijwilligers onderhoudt de machines en geeft demonstraties in dit schitterende rijksmonument.
Vervolg je wandeling langs het water en de kenmerkende lange lanen in de voormalige kolonie Veenhuizen, richting het dorp. Loop langs de grote katholieke kerk, met een wel heel bijzondere muurschildering. Even verderop staat de Koepelkerk Veenhuizen.
2. Koepelkerk Veenhuizen
De Koepelkerk werd omstreeks 1826 gebouwd als waterstaatskerk (naar voorbeeld van de Koepelkerk te Smilde). De kerk was bestemd voor de Hervormde bewoners van de kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid in Veenhuizen. De kerk is uniek vanwege haar achtkantige koepel. Een leuk detail is het urinoir, dat men voor de kerkdienst snel nog even kon bezoeken.
Steek de Hoofdweg en de Kolonievaart over via het houten bruggetje. Wandel vervolgens langs het witte huisje het bos in.
3. Rabatten
Dit bos is op de rand van het veengebied aangelegd. De bewoners van de kolonie in Veenhuizen hebben in dit bos veel boswerkzaamheden uitgevoerd. Een voorloper van taakstraffen. Als je goed kijkt naar de grond zie je dat het bos op lage dijkjes staat, zogenaamde rabatten. Een rabatten stelsel zorgde voor afvoer van het overtollige water zodat de bomen toch konden groeien in dit veengebied. Je ziet voornamelijk naaldbomen op deze natte en arme gronden. Op de hogere gronden en langs de lanen zie je ook loofbos. Je kunt hier maar zo een zwarte specht horen of nog mooier, zien! De boommarter is wat schuwer en laat zich dan ook meer in de schemer zien.
)
