Baltstijd
Je zult het vast al merken buiten; de lente hangt weer in de lucht. Vogels fluiten, krokussen staan in bloei en de zon schijnt nu en dan al volop in je gezicht. Dieren reageren snel op de hoge temperaturen in deze winterperiode en krijgen het in hun bol. Verschillende dieren gaan al op zoek naar een partner om ze het hof te maken en daar hoort vaak bijzonder gedrag bij. Dit zogenaamde baltsgedrag is bedoeld om partners aan te trekken en ze uiteindelijk te verleiden tot de geslachtsdaad.
Paringsdans
Zo zag ik van de week twee futen op het Hilversums Kanaal een paringsdans uitvoeren. Dat vind ik altijd zo mooi om te zien. Op gracieuze wijze bieden ze elkaar een waterplantje aan en dansen even, als het ware staand, op het water. Ze schudden fanatiek met hun kopje van links naar rechts en schikken tussendoor hun veren. Ook wilde eenden voeren een soort dansje uit, zij het iets minder spectaculair dan futen. Hun balts begint eenvoudig met het knikken van de kop, terwijl ze om elkaar heen draaien. Wanneer het vrouwtje stopt met knikken, volgt de razendsnelle bevruchting. Daarna nemen ze even de tijd voor een uitgebreide wasbeurt en fladderen ze verwoed met hun vleugels.
Uitslovende mannetjes
Het mannetje en het vrouwtje tonen bij futen en wilde eenden hetzelfde gedrag, terwijl bij andere diersoorten vaak het mannetje zich juist extra uitslooft om een vrouwtje te bekoren. Mannelijke heikikkers kleuren bijvoorbeeld helemaal blauw als zij in maart in aanraking komen met water. Om de zeven seconden kwaken ze een speciale lokroep. De heikikkers blijven soms wel een aantal weken in het water liggen, in de hoop dat een vrouwtje reageert op zijn roep en onder de indruk raakt van zijn kleur. Na het paren krijgen de mannetjeskikkers weer hun oorspronkelijke bruine kleur. Ook een mannetje bruine kiekendief biedt tijdens de balts een spectaculair schouwspel waarmee hij zijn territorium claimt en tegelijk probeert het vrouwtje te overtuigen om te paren. In een acrobatische vlucht gooit hij zich op zijn zij en uit een baltsroep naar het vrouwtje. Het hoogtepunt tijdens deze vlucht vormt het overgooien van een prooi naar het vrouwtje. Wanneer zij voldoende onder de indruk is, komt het tot paren.
Inspiratie
Als je binnenkort gaat wandelen in de Vechtplassen, bijvoorbeeld de route Ankeveense Plassen, en je ziet twee futen of eenden ‘dansen’ op het water, moet je echt even blijven kijken. Verwonder je over de bevlogenheid van deze dieren en wie weet doe je nog wat inspiratie op.
