Eerste natuurresultaten verwijdering drainagesystemen bekend

Nattere gronden door opruimen drainagesystemen

In de afgelopen maanden heeft ARK op gronden van Natuurmonumenten tussen de Belgische grens en Mechelen oude drainagesystemen opgeruimd langs de Geul en haar zijbeken. Dat is een onderdeel van een klimaatproject, gefinancierd door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling. Die drainagebuizen hebben in het verleden dienst gedaan voor waterafvoer, om natte graslanden geschikt of productiever te maken voor landbouw. Inmiddels zijn de graslanden echter teruggegeven aan de natuur en mogen ze weer natter worden. In totaal is er ongeveer 9 km aan drainagebuizen op zo’n 53 hectare grasland uit gebruik genomen. Plastic buizen zijn zoveel mogelijk verwijderd uit de graslanden; gresbuizen die gemaakt zijn van harde klei zijn stuk gemaakt. De eerste resultaten van deze ingreep zijn nu bekend.

Beekpunge en echte dotterbloem

Behalve regenwater werd ook kwelwater (mineralenrijk grondwater) door drainagesystemen afgevangen en afgevoerd. Dat relatief schone water is onmisbaar voor de kwaliteit van de natuur in de lagere gedeelten. Dit kwelwater mag zich nu weer in de bodem van de graslanden verspreiden en aan de oppervlakte komen in natuurlijke laagtes. In een aantal graslanden is nu weer duidelijk een kwelvlies zichtbaar; een blauwachtig vlies wat lijkt op een laagje olie maar wat juist aangeeft dat het om schoon water gaat. Door het opruimen van de drainagebuizen in combinatie met een flinke hoeveelheid neerslag in het voorjaar kan de grond weer veel water opnemen en vasthouden. Waar dat tot voor kort nog onmogelijk leek, kleurt het nu weer blauw van de waterminnende plant beekpunge. En op andere plaatsen zagen we afgelopen voorjaar een gele explosie van echte dotterbloem. Waar kwelwater tot boven de bodem komt en het langer nat blijft, ontstaan ook groeiplekken voor allerlei ander planten soorten als adderwortel, moerasspirea, moeras-vergeet-mij-nietje, veldrus, echte koekoekbloem, watermunt en kattenstaart. Een lust voor het oog en een paradijs voor vele soorten insecten zoals de moerassprinkhaan en vogels. Wie weet broedt binnenkort de zwarte ooievaar wel in de natte graslanden langs de Geul.

Een klimaatrobuust Geuldal

Nu het er heel duidelijk op lijkt dat een klimaatverandering voor heftigere buien, overstromingen en modderstromen zorgt, afgewisseld met langere periodes van droogte, is het nodig om stil te staan bij ons huidige landschap. In het verleden is de waterhuishouding steeds meer naar mensenhand gezet waardoor grond- en regenwater versneld wordt afgevoerd. Natuurmonumenten, ARK en andere natuurorganisaties nemen allerlei maatregelen om water langer vast te houden en afstroming af te remmen. Het gaat daarbij onder andere om waterberging bij de bron, ruimte voor meandering van de beken, het herstel van graften op de hellingen en het verwijderen van drainage. Het water komt door deze maatregelen gedoseerd in de Geul en vervolgens in de Maas terecht. Doordat het water langzamer afstroomt, kan er ook nog eens meer water in de bodem wegzakken. Dit voorziet in een watervoorraad voor drogere tijden. Naast de waterhuishouding verbeteren deze maatregelen ook de natuur en de landschappelijke kwaliteit. Door het natter worden van de graslanden ontstaat voor de recreant een nog aantrekkelijker landschap met veel verschillende planten en dieren.

Uitnodiging gebiedswandeling

Natuurmonumenten en ARK nodigen geïnteresseerden van harte uit om op zaterdag 11 september van 10 tot 13 uur mee het veld in te gaan om de eerste natuurresultaten van het weghalen van de drainagesystemen te bekijken en om te genieten van de prachtige natuur. Meld je vooraf aan via deze website