Vangacties grote grazers in Kempen~Broek

De grote grazers in het Kempen~Broek leven in sociale kuddes en zijn jaarrond in de terreinen aanwezig. De kuddes hebben een natuurlijke leeftijdsopbouw met ongeveer een gelijk deel mannelijke en vrouwelijke dieren. Ze hebben een belangrijke rol in onze natuurgebieden: ze houden het landschap gevarieerd en open en dat is gunstig voor allerlei planten en dieren.

Monitoren en bijsturen

Het is belangrijk dat per begrazingsterrein een afgewogen aantal dieren leeft zodat ze enerzijds hun ‘werk’ goed kunnen doen en er anderzijds geen voedseltekort of schade aan het gebied ontstaat. Daarom houdt Natuurmonumenten samen met de kuddebeheerder in Kempen~Broek de kuddes goed in de gaten en sturen we bij als dat nodig is. We letten daarbij op het effect van begrazing op het landschap, op sociale kuddeverbanden, gedrag en gezondheid van de dieren én op interactie met het publiek. Ook houden we rekening met genetische uitwisseling om de soorten gezond te houden.

Verplaatsingen

In natuurlijke kuddes vindt er jaarlijks aanwas plaats. Runderen en paarden planten zich voort, waardoor de kuddes groter worden. Op het moment dat er teveel dieren in een terrein aanwezig zijn, halen we een deel ervan weg. Dat gebeurt nu ook in Kempen~Broek. Op verschillende locaties zijn de kuddes te groot geworden. De komende tijd drijven we daarom grazers in een omheining, zodat we ze gemakkelijk kunnen verplaatsen. Inmiddels hebben er al verplaatsingen plaatsgevonden van Maremmana’s en Exmoor-pony’s. De komende weken zijn de overige kuddes Taurossen, Schotse hooglanders en Exmoor-pony’s aan de beurt.

Selectie

Om te bepalen welke dieren kunnen blijven en welke dieren weg moeten, kijken we naar de samenstelling van een kudde. Dan gaat het bijvoorbeeld om de verhouding tussen het aantal mannelijke en vrouwelijke dieren en de leeftijd. In de meeste gevallen gaan de dieren die uit een kudde worden weggehaald naar andere bestaande begrazingsterreinen binnen Kempen~Broek of naar andere natuurgebieden. Zwakkere dieren gaan tijdelijk op stal om daar aan te sterken. Soms wordt ook besloten om dieren af te voeren naar de slacht. Dat geldt bijvoorbeeld voor stieren die niet altijd in een ander gebied terecht kunnen. 

Extra hooi

Het strenge winterweer van een tijdje terug zijn de dieren doorgekomen met extra hooi. Op advies van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zijn er begin maart ook hooiruiven neergezet. Voor zover nodig blijven we doorgaan met bijvoeren tot de grasgroei weer echt op gang is gekomen. Maar niet elk individueel dier reageert even goed op bijvoeren, bijvoorbeeld omdat dominante dieren niet toestaan dat anderen bij het hooi komen. Of omdat een dier oud of verzwakt is. In de afgelopen weken zijn er twee grote grazers in Kempen~Broek overleden. Eentje daarvan was op leeftijd en had al een tijdje de aandacht van de kuddeverzorgers. Bijvoeren en extra drinken geven heeft niet geholpen. Om onnodig lijden verder te voorkomen, hebben we het dier in laten slapen door de dierenarts. Een andere jonge stier is onverwachts overleden. Ook dat gebeurt soms en is niet altijd te verklaren.

(Om)kijken naar grazers

In het Kempen~Broek lopen sinds tien jaar in een gebied van circa 700 hectare ongeveer 250 grote grazers, zoals Taurossen, Schotse Hooglanders en Exmoor-pony’s. Zij zijn jaarrond in de terreinen aanwezig en gaan hun eigen gang. Boswachters van Natuurmonumenten zien de kuddes regelmatig en de kuddeverzorgers houden de conditie van alle grote grazers in de gaten. Zij werken daarvoor samen met boeren en vrijwilligers uit de buurt. Zwakkere dieren krijgen extra aandacht. Dieren waarvan tijdens de vangacties blijkt dat hun conditie onvoldoende goed is, worden naar een plek gebracht waar ze tijdelijk weer kunnen aansterken. Mocht je als bezoeker aan het Kempen~Broek een dier in nood zien, bel dan het nummer van de kuddeverzorger. Het nummer staat op de blauwe bordjes bij de ingangen van begrazingsgebieden.