Ga direct naar inhoud
Nieuws

Help mee aan de ontwikkelingen in Koningsven – De Diepen

23 maart 2022 | Ellen Luijks

In het natuurgebied De Diepen, tussen Milsbeek en de stuwwal Sint-Jansberg groeit de natuurwaarde. Als inwoner van deze streek weet je natuurlijk als geen ander dat je in een prachtig gebied woont. Unieke planten- en diersoorten vestigen zich in dit gebied. Dit is het gevolg van de herinrichtingsplannen van 2018. Het gebied, dat onderdeel is van het grotere Koningsven, heeft een hele transformatie ondergaan. Dat heb je van dichtbij meegemaakt. Graag nemen wij, de boswachters van Natuurmonumenten, je mee met de ontwikkelingen en willen wij je vertellen hoe we samen hier van kunnen genieten en het nog mooier kunnen maken.

De Diepen in ontwikkeling

Hoe het begon

“Langs de voet van het Reichswald, strekt zich een hoogveen uit, in den omgeving bekend als het Koningsven. Het draagt zijn roemrijke naam met eere, want door geen ander zal ‘t in ons land wel overtroffen worden in rijkdom aan plantensoorten en uit een oogpunt aan natuursoorten heeft ‘t hier stellig zijn gelijke niet.” Aldus bioloog H.C. Delsman in 1906.

Het gebied behoorde ooit tot de fraaiste hoogveengebieden van Noordwest-Europa. Door een voortdurende kleinschalige ontginning vanaf de vroege middeleeuwen ontstond een gebied van turfveldjes, veenputten, water, graslanden en heideveldjes met erg hoge natuurwaarden. Naast vele veenmossoorten werden er orchideeën aangetroffen zoals veenmosorchis en moeraswespenorchis. Op plekken bloeide de lavendelheide tezamen met blauwe knoop, Spaanse ruiter en veenbes. Aan het einde van de 19e eeuw was enkel de zone onder aan het Reichswald nog over om te ontginnen voor landbouw. De grootschalige ontginning werd hier vanaf 1902 uitgevoerd (het grootste deel tussen 1930-1960), waarbij veen werd afgegraven, omgeploegd en vermengd met zand uit het Reichswald, zodat de bodem droger en gemakkelijker bewerkbaar werd.

Geuldert begin 1900

Ontwikkeling van een waardevol gebied

In 1994 kocht Natuurmonumenten de eerste gronden in De Diepen. In 2008 werd in samenwerking met
Teunesen Zand & Grint B.V. gestart met het ontwikkelen van een herstelplan voor het Koningsven. Van dit plan werd in 2018 het eerste deel gerealiseerd door Teunesen Zand en Grint B.V. Daarbij is het waterlopenstelstel van De Diepen grotendeels gedempt en is de toplaag afgegraven. Daarna heeft Natuurmonumenten soortenrijk maaisel uit nabijgelegen natuurgebied De Bruuk aangebracht.

De planning is dat het Koningsven ingericht wordt tot een schraallandcomplex van ongeveer 150 ha. Om dit te realiseren hebben  Natuurmonumenten, Teunesen Zand & Grint B.V. en de Provincie Limburg afspraken gemaakt. Samen met de natuurontwikkeling van De Banen en aanliggende gronden, groeit het gebied uiteindelijk tot meer dan 200 ha in omvang. In het gebied ontstaat ruimte voor een mozaïek van onder meer droge, maar vooral natte schraallanden, moeras- én ook weer veenvorming. De waterlopen binnen het gebied (waaronder Kroonbeek en Tielebeek) zijn afgekoppeld en aangesloten op dit systeem zodat een groot doorstroommoeras ontstaat dat omgeven zal zijn met bloemrijke natte tot drogere schraallanden.

Gevlekte orchis

Beheer
Natuurmonumenten streeft naar een gevarieerd grasland met daarin veel bloemen. Eerst krijgen de bloemen en de planten de kans om te bloeien. Om te voorkomen dat grassen en ruige soorten zoals brandnetel de overhand krijgen vindt er maaibeheer plaats. 

De eerste bijzondere soorten
Afgelopen jaar is het in het gebied natter geweest dan de jaren hiervoor. Dit komt doordat het afgelopen jaar niet zo warm is geweest als de jaren ervoor en er meer neerslag gevallen is. Doordat het gebied natter is, zien we de eerste bijzondere soorten zoals orchideeën, geel hartje, klokjesgentiaan en blauwe zegge opkomen. Dit is mede mogelijk gemaakt door het maaisel dat is aangebracht in het gebied. Dit zijn typische soorten voor een blauwgrasland. In de jaren dat het droger is geweest, had het gebied een moeizame start. Er vestigde zich eenjarige soorten en soorten die zich beter weren tegen de droogte, als blauwe knoop en moeraskartelblad.

Mooie toekomst
Van waardevolle natte natuur, via een periode van landbouw weer terug naar nieuwe natuur. In circa 2030 kenmerkt De Diepen zich door een afwisseling van blauwgrasland, hoogveen, heide, dotterbloemgrasland, riet en ondiepe plassen met een rijk planten- en dierenleven.

Dit kan Natuurmonumenten niet alleen bereiken dat kan alleen samen met u. Velen van u zijn al wel eens op bezoek geweest. Dit jonge natuurgebied kan zich nog veel verder ontwikkelen. Maar dat kan alleen als we er samen zuinig op zijn. Nu de natuur steeds mooier wordt in het gebied, nemen de activiteiten van mensen in onze gebieden toe. Als boswachters maken we ons daarover zorgen. In het gebied groeien kwetsbare soorten, het gebied is nog volop in ontwikkeling. Het gebied is een belangrijke rust- en broedplaats voor vele vogels. Om deze soorten te behouden bieden we ze dit rustgebied. Daarom is het loslopen van honden onwenselijk. Zij jagen de vogels op of verstoren de nesten.

Artist impression De Diepen

Kraamkamer van de natuur
Niet alleen de bloemen en de planten maar ook andere dieren als ringslangen, jongen van hazen en reekalveren zijn kwetsbaar. Daarnaast zijn er vele grondbroedende vogels, zoals de weidevogels waar het al erg slecht mee gaat in Nederland. In De Diepen krijgen al deze soorten een kans om te broeden en te leven.

Als gevolg van struinende mensen, ruiters, loslopende honden en mountainbikers zullen deze dieren vluchten en hun jongen in de steek laten. Bloemen worden vertrapt en zetten geen zaden meer af, waardoor het gebied zich niet meer kan ontwikkelen tot de parel die Natuurmonumenten graag wil.

Daarom vragen we je het volgende als je op bezoek komt:

  • Bezoek het gebied tussen zonsopgang en zonsondergang.
  • Blijf op de paden.
  • De hond mag mee, maar wél altijd aan de lijn.
  • Neem je eigen afval mee terug naar huis.
  • Rijd niet met een paard in het gebied.
  • Fiets op het fietspad.
  • Gemotoriseerd verkeer is niet toegestaan.
  • Struinen is niet toegestaan.

Zelf op pad
De Diepen nog niet ontdekt? Neem gerust een kijkje. Je maakt gemakkelijk een ommetje door je prachtige omgeving. Loop de blauwe route van vijf kilometer vanaf Eethuis De Diepen en laat je verrassen door alles wat je al tegenkomt. Vergeet je verrekijker of camera niet, want zo zie je de dieren het beste. Veel plezier!

Help mee de natuur in Milsbeek te beschermen
We kunnen niet zonder natuur. Steun de natuur en kies het lidmaatschap dat bij je past. Word nu lid door hier te klikken.

Volg de boswachters ook online
Volg ook onze Facebook-groep Natuurmonumenten in het Rijk van Nijmegen
Of volg ons via instagram: natuurmonumenten_rijkvnijmegen

De diepen in Februari
Ellen Luijks
Ellen Luijks

Boswachter