Landgoed De Braak bestaat uit een monumentaal parkbos met vijvers, imposante bomen en weilanden omringd door houtwallen. Het parkbos werd rond 1825 door landschapsarchitect Lucas Pieters Roodbaard ontworpen in de landschapsstijl. De cultuurhistorische waarde is groot omdat de oorspronkelijke zichtlijnen, vijvers en kronkelgrachten, slingerpaadjes en lanen geheel intact zijn gebleven. Op het landgoed vind je eiken- en beukenbomen van meer dan 350 jaar oud. In het voorjaar staan de percelen voor landhuis De Braak volop in bloei met stinzenplanten, sneeuwklokjes, bosanemoon en narcissen. Landgoed De Braak is in 1920 aangekocht door Natuurmonumenten en daardoor het allereerste landgoed van de vereniging.
Het inrijhek in neo-renaissancestijl sluit het park al sinds 1856 af. Dit is een van de mooiste toegangspoorten van landgoederen in Nederland. Bij het inrijhek staat ook de kiosk die na plaatsing op de Braak in 1919 al diverse verhuizingen heeft meegemaakt. De kiosk werd rond 1960 als uitgiftepunt buiten gebruik gesteld, raakte in verval en kreeg in 1964 een nieuw leven in een particuliere tuin. Gelukkig is de kiosk in 2006 teruggekomen op De Braak en kun je er nu weer iets te eten en drinken kopen. Vanaf hier loop je de statige oprijlaan op richting het vroegere landhuis. Omstreeks 1700 was landgoed De Braak in bezit van Luitenant ter Voet van Schelfhorst, echtgenoot van de Duitse Fräulein Von Braake. Wellicht was zij de naamgever van het landgoed. Een andere verklaring voor de naam is dat het afgeleid zou zijn van broek, drassig land.
2. Kraamkamer
Bij het graven van de grillig gevormde vijver bleef veel zand over. Dat is gebruikt voor de aanleg van de er omheen liggende heuvels. De vijvers van De Braak zijn een belangrijke kraamkamer voor padden die in het voorjaar vanuit de Peizermaden en het Eelderdiep naar De Braak trekken.
3. Tuindetails
In 1890 koopt Jan Evert Scholten, een industrieel uit Groningen, De Braak. Hij laat het oude landhuis slopen en legt allerlei attracties aan in het park. Een doolhof, een berceau (overdekte loofgang) en de kettingbrug vormden de trekpleisters voor bezoekers die voor een kaartje 10 cent betaalden. De opbrengst kwam ten goede aan het W.A. Scholten Kinderziekenhuis in Groningen en de armlastigen van Eelde. Het doolhof is in 1986 door Natuurmonumenten hersteld. Het berceau bestaat uit beuken, waarvan de toppen in elkaar zijn gevlochten. In de hertenkamp even verderop hield men tussen 1938 en 1948 edelherten die waren overgebracht van de overbevolkte Veluwe. In 1948 stapte men over op damherten die in gevangenschap veel gemakkelijker te houden zijn.
Praktische informatie
Bereikbaar met openbaar vervoer
Je reist naar NS station Groningen Centraal. Vanaf daar neem je bus 9 en stap je uit bij bushalte Vennerstraat, Paterswolde (ong. 22 min). In 6 minuten loop je naar het startpunt van de route.
