‘Elke dag kom ik ogen tekort’

Het is hartje winter. Valt er nog wat te beleven in de Zeeuwse natuur?

“Nou en of. Het barst hier van de vogels. Wintergasten, doortrekkers, vogels die hier het hele jaar verblijven, elke dag is hier een massale vogeldag. Hier aan de zuidkust van Schouwen zie je nu vooral brandganzen, kolganzen, grauwe ganzen, smienten, zaagbekken en bergeenden, maar ook tienduizenden steltlopers zoals goud- en zilverplevieren, kluten, wulpen, tureluurs, kieviten, lepelaars en kleine zilverreigers. Dat is toch prachtig!”

Waar zie je al die vogels?

“Vanuit mijn kantoor bijvoorbeeld. Misschien wel de mooiste werkplek van Nederland. Dat ligt midden in natuurgebied Levensstrijd aan de kust van de Oosterschelde. Maar langs de hele zuidkust van Schouwen barst het van de vogels, op piekdagen landen hier wel 150.000 stuks.”

Heb je nog onverwachte wintergasten gezien?

“Laatst zag ik een groepje alken op de Oosterschelde, echte zeevogels die onder meer in Schotland en IJsland broeden. Die zie je hier alleen als wintergast. Een andere verrassing was een groepje Chileense flamingo’s in de Grevelingen. Een verwilderde soort die hier met name in de winter is te zien.”

Waarom zitten juist hier zoveel vogels?

“Dat is mede te danken aan Plan Tureluur. Een revolutionair plan van Thijs Kramer. Door de aanleg van de Deltawerken verdwenen in Zeeland talloze slikken, schorren en zandplaten. Dat natuurverlies wilde Kramer compenseren door een nieuw inrichtingsplan van de kuststrook waar natuur en recreatie hand in hand gaan. Dat is wonderbaarlijk goed gelukt. Zilte landbouwgrond is omgevormd tot natte natuur dat zeer veel vogels trekt, ook als broedgebied. Iedereen kan van die vogels vanaf de randen van de natuurgebieden genieten zonder ze te verstoren.”

In de Oosterschelde liggen ook zandplaten. Hoe belangrijk zijn die voor vogels?

“Echt van levensbelang. Zeker voor trekvogels zoals de kanoet en rosse grutto die bij aankomst tot wel de helft van hun gewicht zijn verloren. Die moeten echt bijtanken. Dan zijn deze hoogwatervluchtplaatsen boordevol bodemdiertjes echt essentieel. Door zandhonger dreigen de platen echter te verdwijnen. Daarom is in 2019 de Roggenplaat opgehoogd, de ophoging van de Galgeplaat volgt volgens planning in 2026."

Zandhonger?

“Ja, sinds de aanleg van de Deltawerken komen er te weinig zand- en kleideeltjes in de Oosterschelde, waardoor platen, slikken en schorren afkalven. Klimaatverandering versnelt dat proces nog eens. Door de platen op te hogen, kunnen we deze waardevolle plekken voor vogels en zeehonden behouden.”

Wat is je favoriete top 3 van vogels?

“Ah, gelukkig mag ik er meer kiezen. De wulp hoort er zeker bij, alleen al vanwege zijn prachtige roep. Ik heb ook iets met de lepelaar, een bijna tropisch aandoende vogel. Maar zeker ook omdat mijn dochters deze vogel foeragerend erg goed na kunnen doen. Maar de bontbekplevier staat op één. Prachtig om die over het kale zand te zien tippelen. Hij broedt er ook. Onder andere voor de bontbekplevier zetten we tijdens het broedseizoen strandjes af waar nestjes liggen. Mooi om te merken dat betrokkenen het daarna hebben over ‘hun’ bontbekplevier.”

Ben je vanwege al die vogels boswachter geworden?

“Vanwege mijn liefde voor de natuur in het algemeen, al ging daar een lang proces aan vooraf. Van oorsprong ben ik meubelmaker en daarna was ik jarenlang coach. Ik heb onder meer in Zuid-Afrika gewerkt als begeleider van jongeren. Daar werd ook mijn liefde voor de natuur weer aangewakkerd. Terug in Nederland werd dat sterker. Van jongs af aan ging ik met mijn vader de natuur in, een echte natuurgek. Ik kreeg de kans om bij Natuurmonumenten op Tiengemeten aan de slag te gaan, een geweldig natuureiland. Nu werk ik in Zeeland waar ik ook woon. De Zuidkust van Schouwen doet niet onder voor de natuur in Afrika. Hier zit je dagelijks tussen duizenden vogels, kun je zwemmen tussen de zeenaalden en zeehonden en spot je zomaar bruinvissen vlak bij de kust. Echt een voorrecht om hier een stem te mogen geven aan de natuur!”