‘Gun de dieren een veilige kraamtijd’
Op landgoed Visdonk in Noord-Brabant staat een gigantisch nest. Je kan er makkelijk in verdwijnen. En dat mag ook. “Het is een nest voor mensen”, vertelt boswachter Miranda Fieret. “Zo vragen we aandacht voor het broedseizoen en de kraamtijd in de natuur. “Een extra kwetsbare tijd voor dieren. Ze hebben al hun energie nodig om hun jongen groot te brengen.”
Een nest voor mensen. Hoe kwamen je op dat idee?
“Ik was afgelopen in Zweden en zag daar een heel groot nest als kunstproject. Ik dacht, dat is even een heel andere manier om aandacht te vragen voor de kraamtijd in de natuur. Onze vrijwilligers hebben daarvoor takken verzameld en een reuzennest gebouwd.”
Heb je er zelf al in gelegen?
“Ha, heel even, het zijn vooral kinderen die erin klimmen. Voor hen ligt het hoog genoeg om te voelen hoe het is om een vogel te zijn in een nest. Het ligt op een heuveltje en vanuit het nest heb je een aardig uitzicht.”
Het nest voor mensen op landgoed Visdonk.
Voor vogels is het broedseizoen gestart. Waar zijn ze nu druk mee?
“Op landgoed Visdonk zijn onder meer de zwarte specht en de boomklever al bezig om een nest te maken. De specht hakt zelf een diepe holte, de boomklever maakt graag gebruik van verlaten nestholtes, vaak van spechten. Het vrouwtje metselt de ingang vervolgens zorgvuldig dicht met plantaardig materiaal en modder. Zo kunnen andere holenbroeders er niet in, maar het broedende vrouwtje kan er op gegeven moment zelf ook niet uit. Het mannetje zorgt voor de aanvoer van eten.”
Wat kunnen mensen zelf doen voor vogels?
“Een nestkast ophangen in je tuin of op balkon. Kool- en pimpelmezen zijn al bezig met het zoeken naar het geschikte broedplek. Het is ook leuk om het broedproces te volgen zonder dat je ze stoort. En stel als het even kan snoeiwerkzaamheden in de tuin uit tot na het broedseizoen.”
Ook voor zoogdieren is de kraamtijd op komst. Wat betekent dat voor hen?
“Een drukke tijd die veel energie vergt. Zo is het nu rammeltijd voor de hazen. De mannetjes (rammelaars) rennen vol passie achter de vrouwtjes (moeren) aan om tot een paring te komen. Daarbij moeten ze ook andere mannetjes zien weg te jagen. Een schouwspel dat je nu volop in graslanden kunt zien."
Hoe kwetsbaar zijn de ouders en hun jongen de komende maanden?
“Het is voor hen een gevaarlijke tijd. Zo worden jonge haasjes in een 'leger' geboren, een vlak plekje dat door grassen en kruiden wordt omgeven. De eerste week zitten ze daar plat tegen de grond, wachtend op hun moeder die ze zoogt. Verstoring kan dan fataal zijn. Jonge reetjes liggen in de kraamtijd ook op de grond terwijl moeder op pad moet om voedsel te zoeken. Rust is dan van levensbelang.”
Haasje in het veld.
Het advies is dus …
“Blijf op de paden, dan verstoor je dieren het minst. En houd vooral je hond aan de lijn. Al heeft een hond geen kwaads in de zin, reeën kunnen door een speelse hond toch volledig in paniek raken. We vinden ze wel eens in prikkeldraad waar ze dan in blinde paniek tegenaan zijn gerend. En soms vermageren reeën omdat ze niet op hun gemak kunnen eten. Het kost veel energie om telkens te moeten vluchten en eten te moeten zoeken. Ook de geur van een hond veroorzaakt stress. Een reekalf dat door een hond wordt besnuffeld, wordt door zijn moeder niet meer geaccepteerd. Verder zijn ook grondbroeders zoals de nachtzwaluw, veldleeuwerik en houtsnip erg gevoelig voor verstoring door honden. Ze verlaten dan hun nest met alle risico’s van dien.”
Begrijpen mensen dat dieren in de kraamkamertijd kwetsbaar zijn?
“De meeste mensen snappen dat heel goed. We heten mensen ook via borden welkom in de natuur en vragen ze daarop om dieren zo min mogelijk te verstoren. Daar wordt positief op gereageerd. Soms spreken mensen elkaar ook aan als bijvoorbeeld een hond los loopt. Zelf heb ik in deze kraamtijd wat hondensnoepjes op zak. Die geef ik aan hondenbezitters die hun dier aan de lijn hebben, als bedankje. Ik merk dat het begrip groeit. De meeste mensen gunnen de dieren in de natuur een veilige kraamtijd.”
Kun je dieren niet verstoren en toch genieten van de voorjaarsnatuur?
“Zeker, ook vanaf de paden valt er veel te beleven. Ga ’s morgens vroeg eens op pad en luister naar al die vogelgeluiden. En als je vaker op hetzelfde paadje komt, kun je het broedproces van een afstandje best goed gadeslaan. Zo volgde een vrijwilliger van ons een boomkleverpaartje en maakte daarvan een filmpje zonder ze te storen.”
Boomklever maakt nest in orde
Je werkt in en voor de natuur. Waarom heb je hiervoor gekozen?
“Als je ergens met een glimlach kunt werken, dan is het wel in de natuur. En ook om iets voor de natuur te kunnen betekenen. Hiervoor werkte ik in de communicatie in de commerciële sector. Dat was prima, maar ik miste wel een ideëel doel. Ik ben blij dat ik me nu voor de natuur kan inzetten.”
Verder lezen?
