Eerste stap herinrichting Volmolen
De historische Volmolen te Epen is een monumentaal juweeltje in het Geuldal. De molen is lang geleden, als onderdeel van de Vaalser lakenindustrie, gebouwd om te vollen; het vervilten van wol om het sterker te maken. De Volmolen had een belangrijke taak in het reguleren van het water in het molenlandschap. Natuurmonumenten is onlangs begonnen met de eerste stap om deze historie weer beleefbaar te maken in de molen.
Na een brand is de molen in 1872 omgebouwd van volmolen tot graanmolen. Vrijwillige molenaars blijven in de toekomst in de Volmolen graan malen, maar daarnaast wil Natuurmonumenten ook laten zien hoe het vollen in zijn werk ging. En welke rol de Volmolen speelde bij het reguleren van water. Om daar ruimte voor te maken, moet er eerst opgeruimd worden. Molenbouwer Adriaens breekt momenteel de huidige graansilo’s af en hergebruikt een deel van het hout om een kleinere silo te bouwen. Daarnaast verplaatst de molenbouwer een aantal machines, waarbij het maalproces in stand blijft, maar via een nieuwe route loopt.
Vollen van geweven wol
De Volmolen te Epen is de enige te bezoeken watermolen in het Geuldal. Naast het zien van de molenaars die graan malen, kunnen bezoekers hier straks ook een kijkje in het verleden nemen en het volproces beleven. Geweven wollen stof werd in het verleden in grote houten kuipen gelegd, die gevuld waren met een mengsel van volaarde (een soort klei), lijnzaadolie, ranzige boter, urine en water. Stampers, aangedreven door de waterkracht van de Geul, drukten de stof plat. Na veertien uur waren de wollen stoffen ruwer en sterker geworden. We gaan naar verwachting in 2024 een vollenbak aansluiten op het waterrad dat de stampers in beweging zal zetten.
Waterregulatie in het verleden
Om te leren uit het verleden gaan Natuurmonumenten en Maastricht University in 2023 onderzoeken hoe de Volmolen met het omliggende landschap water reguleerde in het beekdal. De eeuwenoude ervaring met waterbeheer kan inzichten bieden om de impact van klimaatverandering tegen te gaan. We maken de resultaten van het onderzoek vervolgens online en later in de Volmolen toegankelijk voor geïnteresseerden. Daarnaast gaan we in de molen kennis delen over hoe de natuur als bondgenoot ingezet kan worden om hoogwateroverlast en verdroging tegen te gaan. Waar mogelijk zal de opgedane kennis ook worden toegepast in het landschap.
Ontvangst publiek
Tegelijkertijd met het opruimen en herinrichten van de Volmolen, gaat Natuurmonumenten vrijwillige molengidsen en gastheren en -vrouwen werven en opleiden die bezoekers in de molen uitleg gaan geven over de Volmolen en het landschap er omheen. Als je interesse hebt om als vrijwilliger aan de slag te gaan, we zoeken nog mensen. Kijk hier meer informatie.
