Column boswachter Maurice Kruk: Landbouw en natuur: scheiden of verweven?
Stadsboswachter Maurice Kruk werkt aan de Noordrand van Rotterdam, op het Rotterdams platteland en bij Melkschuur Zuidpolder. Samen met de vrijwilligers van Natuurmonumenten onderhoudt hij hier de oer-Hollandse poldernatuur. Of laat hij natuurliefhebbers tijdens een wandeling vanaf Rotterdam CS zien dat natuur overal is, ook in de stad!
Landbouw en natuur: scheiden of verweven?
Met enige regelmaat woedt er een discussie over wat nu precies beter is voor landbouw en natuur. Kun je ze beter strikt van elkaar scheiden, of moet je landbouw en natuur meer met elkaar verweven? In de Engelstalige literatuur wordt dit aangeduid met respectievelijk ‘landsparing’ versus ‘landsharing’. Bij scheiding kunnen volgens de voorstanders van dit model zowel landbouw als natuur zich optimaal ontwikkelen, zonder dat beiden last van elkaar hebben. Het verzekert de voedselvoorziening én behoud van biodiversiteit. De schaal waarop deze scheiding plaatsvindt kan overigens variëren, van scheiding op bedrijfsniveau tot op landschappelijke schaal. Bij landsharing vindt een extensieve vorm van landbouw plaats, die daardoor ruimte biedt aan natuur en landschap, op als het ware elke vierkante meter landbouwgrond. Maar omdat de landbouwproductie relatief laag is, is er in totaal wel meer ruimte nodig dan bij intensieve landbouw. Wetenschappelijke studies laten verschillende uitkomsten zien wat uiteindelijk meer natuurwinst oplevert, waarbij doorgaans slechts een beperkt aantal soorten in beschouwing wordt genomen. Ook bij strikte scheiding blijkt er nog altijd negatieve invloed op biodiversiteit mogelijk van de intensieve landbouw, denk bijvoorbeeld aan de depositie van stikstof in natuurgebieden of verspreiding van gewasbestrijdingsmiddelen die zelfs op de Zuidpool (waar geen enkele vorm van landbouw is) kunnen worden aangetroffen. Bovendien ontstaan er bij scheiding ‘natuureilanden in een intensieve landbouwzee’. Het ontbreken van natuurverbindingen en schakels kan dan negatief uitpakken voor de biodiversiteit. Aan de andere kant laten studies zien dat bij verweving er een zekere biodiversiteitswinst kan optreden, maar met name zeer zeldzame en kwetsbare soorten weinig tot geen kansen hebben. En áls ze er al zijn dan vaak als gevolg van een overloop uit aangrenzende strikte natuurgebieden. Of verweven of scheiden beter is voor natuur is op basis van de bestaande wetenschappelijke studies daarom niet eenduidig te beantwoorden. Het hangt van diverse factoren af, o.a. over wélke natuur gaat het eigenlijk?
Meer stadsboswachter Maurice?
Voor een dagelijks kijkje achter de schermen, prachtige foto's of het laatste nieuws kun je boswachter Maurice volgen op Twitter!
Of kijk hier voor de eerdere columns van stadsboswachter Maurice >>
