Column boswachters Chantal & Annette: feiten en fabels rondom jacobskruiskruid

Annette: “Op het eiland vind je nog mooie gele delen van de late guldenroede. Soms wordt deze plant wel eens verward met jacobskruiskruid.”

Chantal: “Dat vind ik niet zo gek: beide planten kleuren in de late zomer geel. Toch zijn er verschillen. De late guldenroede is een plant die van origine hier niet thuishoort, maar uit Noord-Amerika komt. Deze plant kan erg dominant zijn en inheemse soorten, dus planten die hier wel thuishoren, verdringen.”

Annette: “En jacobskruiskruid? Hoort die hier van origine wel thuis?”



Chantal: “Ja zeker, het is een soort die in Nederland thuishoort. Jacobskruiskruid bloeit meestal in zijn tweede jaar, van juni tot oktober. Vroeger was de plant vooral in de duinen algemeen, maar sindsdien is de soort toegenomen.

Annette: “Ook op Tiengemeten is deze plant al heel wat jaren aanwezig. De hoeveelheid planten varieert wel van jaar tot jaar. Weet je, wij worden hier wel regelmatig over aangesproken door bezoekers. Vooral over het gevaar van deze plant voor mens en dier. Wat is hiervan waar?”

Chantal: “Het is waar dat jacobskruiskruid giftig is voor zoogdieren, maar het is een fabel dat dieren sterven na één hapje van de planten. Het is ook een feit dat kruiskruiden giftig zijn voor mensen, maar het is een fabel dat jacobskruiskruid een groot gezondheidsrisico voor mensen vormt.”

Annette: “Je hoort en leest vaak dat jacobskruiskruid vooral gevaarlijk is voor paarden. Vormt het ook echt een bedreiging voor de paarden en voor de Schotse hooglanders die op het eiland lopen?”



Chantal: “Paarden en runderen eten levende jakobskruiskruidplanten slechts in uitzonderlijke gevallen of tijdens voedselschaarste. Problemen kunnen optreden wanneer de plant gemaaid is en/of in hooi terechtkomt. Dan is het jakobskruiskruid onherkenbaar voor dieren, maar nog steeds giftig. Als de plant in bloei staat kunnen paarden en runderen deze plant heel goed herkennen en blijven ze er vanaf.”

Annette: “Goed om te weten! Hoe doen wij dat dan met het maaien op het eiland?”

Chantal: “Wanneer wij maaien op plekken waar ook paarden en runderen lopen, checken wij vooraf op de aanwezigheid van de plant. Staat de plant er, dan trekken wij deze vóór het maaien eruit of we verplaatsen de paarden of runderen tijdelijk naar een ander stuk. Pas wanneer al het maaisel is verwijderd gaan de dieren weer terug. Ook letten we erop dat het maaisel, waar jakobskruiskruid in zit, uiteindelijk niet als veevoer eindigt.”

Annette: “Naast de verschillen is er is toch ook een overeenkomt tussen de late guldenroede en jacobskruiskruid: beide planten vervullen een belangrijke natuurwaarde. In de guldenroede broeden hoge aantallen rietzangers en je vindt er vele insecten. Geldt dit ook voor het jacobskruiskruid?”

Chantal: “Zeker weten! Het jakobskruiskruid is een heel nuttige plant zelfs nog nuttiger dan de guldenroede en hoort ook echt in de Nederlandse natuur thuis. De plant levert voedsel aan meer dan 150 soorten insecten, zoals bijen, hommels en vlinders. De zwart-rood gekleurde sint-jacobsvlinder is zelfs volledig afhankelijk van de plant! Als het jakobskruiskruid verdwijnt, verdwijnt ook deze vlindersoort…”