Nieuwkoopse Plassen weer veilig voor dwergmuis
Hij hoopte al dat hij tijdens zijn stageperiode bij Natuurmonumenten veel dwergmuizen zou vangen, maar toch is Johan Zielman verrast door het flinke aantal dat in het Nieuwkoopse Plassengebied in de muisvriendelijke val is gelopen. “Eerder werden er gemiddeld 20 dwergmuizen gevangen in acht weken, maar nu heb ik er al 86 na vier weken.”
Eigenlijk doet stagiair Johan Zielman onderzoek naar de noordse woelmuis, maar hij vangt ook andere soorten waaronder de bijzondere dwergmuis. Boswachter Martijn van Schie van Natuurmonumenten heeft wel een idee waarom het opeens beter gaat met de dwergmuis. “Er worden veel minder restanten van het riet verbrand in de Nieuwkoopse Plassen, dat betekent dat het leefgebied veiliger is voor deze muis.”
Klimmen in riethalmen
Dwergmuizen zijn de kleinste knaagdieren van Europa. Ze wegen 4 tot 12 gram en zijn dus licht genoeg om in riethalmen te kunnen klimmen. Dit klimmen doen ze met behulp van hun grijpstaart. Door de staart te gebruiken, heeft hij zijn pootjes vrij om voedsel te zoeken en in graanhalmen te klauteren. De dwergmuis vlecht op verschillende plaatsen nestjes in het riet waar ze slapen of jongen grootbrengen. De dwergmuis houdt van ruige natuurterreinen, die steeds zeldzamer worden in Nederland. In het moerasgebied de Nieuwkoopse Plassen zijn die nog volop te vinden.
Deze dwergmuis klom in de rietpluimen om zich tegoed te doen aan de zaadjes. Fotograaf: Tom Bosman
Stoppen met branden
Natuurmonumenten heeft de afgelopen jaren samen met de rietsnijders en dankzij bijdragen van de provincie Zuid-Holland hard gewerkt aan het ‘uit branden halen’ van de rietlanden in het natuurgebied. Op veel rietlanden van de Nieuwkoopse Plassen wordt het riet geoogst voor dakbedekking. Daarbij blijven veel restanten (sluik) achter op het rietland. Vroeger werd dit allemaal in de brand gestoken om er vanaf te komen. Dit heeft meerdere nadelen. Het zorgt voor hitte waardoor sommige dieren sterven, en het vuur is slecht te sturen waardoor ook rietkragen die niet gemaaid waren in de brand konden vliegen. De asresten zijn meststoffen die de bodem ingaan. En dat terwijl de Nieuwkoopse Plassen juist zo bijzonder zijn vanwege het schone, voedselarme water met de bijbehorende bijzondere planten en dieren. Het brengt dus schade toe aan bijzondere planten en zoogdieren in het gebied, waaronder de dwergmuis. Boswachter Martijn: “We zien nu meer dwergmuizen in de delen waar we gestopt zijn met branden.“
Fotograaf: Rene Koster
Bron: Natuurmonumenten
Slecht imago
Stagiair Johan Zielman sluit zich hier bij aan en maakt zich zorgen om het imago van de muis. “Vooral de muizenplaag in het noorden van het land doet de naam van ‘de muis’ geen goed. Al meerdere keren heb ik in het veld moeten uitleggen waarom we juist blij zijn met deze muis. En naast het schattige koppie en de klimkunsten van de beestjes is dat omdat ze ook deel zijn van een gezond ecosysteem. En het is gewoon de leukste muis van Nederland”
Boswachter Martijn weet dat de dwergmuizen geen plaag zullen vormen. Hun leefgebied is zo specifiek, dat ze nooit echt grote aantallen zullen bereiken. Daarbij kunnen ze zich niet verbergen onder de grond, maar maken net als een vogel een nestje tussen bijvoorbeeld rietstengels. Daardoor zijn ze kwetsbaar voor roofvogels.
Meer weten?
Meer weten over het werk van Natuurmonumenten in de Nieuwkoopse Plassen? Volg de boswachters op Twitter of word fan van Facebook Nieuwkoopse Plassen.
